مرگ خاموش نخلستان‌ها

به گزارش پایداری ملی، مدیرکل دفتر قرنطینه سازمان حفظ نباتات کشور با بیان اینکه تهدید آفت قرنطینه‌ای سوسک سرخرطومی حنایی بسیار جدی است، گفت: این آفت نخستین‌بار در کشور هندستان شناسی و پس از آن به‌صورت پراکنده در کشورهای آسیایی و افریقایی دیده شد، اما در ۱۰ سال اخیر جمعیت این آفت جهش زیادی داشته است؛ به‌طوری‌که به کشورهای اروپایی حاشیه دریایی مدیترانه نیز هجوم برده و این کشورها را هم آلوده کرده است.

اکبر آهنگران افزود: در ایران نیز نخستین گزارش از حضور محدود آفت سرخرطومی حنایی در سال ۱۳۷۰ و در استان سیستان و بلوچستان به سازمان حفظ نباتات ارسال شد و تحقیقات سازمان نشان داد که این آفت قرنطینه‌ای از طریق قاچاق نهال نخل از کشور عمان به ایران وارد شده است.

وی بیان کرد: سازمان حفظ نباتات توانست این آفت را به مدت ۳۰ سال در استان سیستان و بلوچستان مهار کند، اما متأسفانه در یک سال گذشته گزارش‌هایی از حضور این آفت در استان‌های هرمزگان و به‌تازگی در استان فارس به سازمان رسیده است.

قاچاق پاجوش نخل، آفت را به جان نخلستان‌های هرمزگان و فارس انداخت

مدیرکل دفتر قرنطینه سازمان حفظ نباتات کشور، قاچاق پاجوش نخل از کشورهای عربی را دلیل ظهور این آفت در استان‌های هرمزگان و فارس عنوان کرد و ادامه داد: به‌دلیل ناآگاهی نخلستان‌داران از وجود این آفت و بلایی که بر سر نخلستان‌ها می‌آورد، آنان با تصور کیفیت بهتر نخ‌های کشورهای عربی اقدام به قاچاق اندام‌های تکثیری از این کشورها کردند و بدون اینکه خود بدانند مرگ را با لنج برای نخلستان‌های خود به ارمغان آوردند.

آهنگران در توصیف شکل ظاهری و چگونگی آسیب این آفت به درختان نخل، عنوان کرد: سوسک‌های سرخرطومی حنایی در دوران بلوغ نسبتاً بزرگ و رنگ قرمز آجری دارد، لارو این سوسک می‌تواند بدون تظاهر بیرونی سوراخ‌هایی به طول یک متر در تنه درخت نخل ایجاد کند و در نتیجه باعث تضعیف و مرگ نخل شود.

وی یادآور شد: معمولاً خسارت این حشره به‌سادگی قابل مشاهده نیست و درختان آلوده در ظاهر کاملاً سالم و سبز هستند و نخلستان‌داران زمانی متوجه حضور این آفت می‌شوند که درخت بدون هیچ دلیل خاصی می‌افتد.

آهنگران تأکید کرد: حشرات بالغ این آفت قدرت پرواز بالایی دارند و بعد از نابود کردن یک نخلستان می‌توانند تا چندین کیلومتر به سمت درختان سالم نخلستان دیگر پرواز و چرخه جدیدی ایجاد کنند.

مدیرکل دفتر قرنطینه سازمان حفظ نباتات کشور با بیان اینکه هزینه مهار این آفت برای کشور سرسام آور است، اظهار کرد: برای شناسایی این آفت باید تک‌تک درختان نخلستان‌های مشکوک به آلودگی توسط "کارشناسان ردیاب" بررسی شوند به این شکل با در نظرگرفت سطح زیر کشت نخیلات در کشور این کنترل و مهار هزینه سرسام‌آوری را برای کشور به همراه دارد.

وی بهترین راه برای مهار این آفت را آموزش و آگاهی دادن به نخلستان‌داران از طریق رسانه‌ها و اداره‌های جهاد کشاورزی استان‌ها عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: ورود آفات قرنطینه‌ای به کشور معمولاً از طریق قاچاق صورت می‌گیرد؛ در این مورد نیز قاچاق نهال و پاجوش نخل توسط نخستان داران باعث حضور این آفت در کشور شد، در حالی که می‌شد با پیش آگاهی به آنان از بروز این مشکل جلوگیری کرد.

مدیرکل دفتر قرنطینه سازمان حفظ نباتات کشور با اشاره به نشست سازمان فائو در ۱۰ فروردین‌ماه سال جاری، اضافه کرد: با توجه به تهدید بزرگی که این آفت برای کشورهای جهان دارد، در این نشست سازمان فائو برنامه خود را ریشه‌کنی و نه مهار تعیین کرد.

به گفته آهنگران، فائو برنامه خود را برای این آفت قرنطینه‌ای ریشه‌کنی قرار داده است؛ چرا که معمولاً نخلستان‌ها در مناطق و کشورهایی هستند که شرایط آب و هوایی نامناسبی دارند، در این مناطق و کشورها معاش مردم وابستگی زیادی به درختان نخل دارد به همین دلیل فائو برنامه خود را بر پایه نه مهار، بلکه ریشه‌کنی و نجات این درختان ارزشمند برای ساکنان مناطق خشک و کم‌آب جهان قرار داده است.

وی در پایان تأکید کرد: هرچند در ایران نیز ریشه‌کنی این آفت هدف‌گذاری شده است، اما در واقعیت این عمل بسیار دشوار خواهد بود و در خوشبینانه‌ترین حالت می‌توان امید داشت تا از حضور آن در سایر مناطق کشور جلوگیری شود.