اگرچه پیش از تحقق برجام،برخی از کارشناسان اقتصادی و سیاسی گمان می کردند سرمایه گذاری خارجی در ایران فصلی نو را تجربه خواهد کرد،اما در مقام عمل شاهد کارشکنی های آمریکایی ها در حوزه اقتصادی ایران هستیم.
به گزارش پایداری ملی، یکی از ظرفیت های ویژه سرمایه گذاری در ایران به حوزه صنعتی معطوف می شود،عرصه ای که در صورت تزریق سرمایه گذاری خارجی با رشد، پویایی و تحرک قابل توجهی همراه خواهد شد.
علیرغم اهمیت این امر،متاسفانه برخی مانع تراشی ها از سوی ایالات متحده آمریکا عرصه را برای عملیاتی شدن چنین طرح ها و اهدافی،تنگ و محدود ساخته است.
این رویکرد و رویه مخرب در شرایطی استمرار پیدا کرده که برخی از سیاسیون و صاحب نظران اقتصادی گمان می کردند پس از برجام،ضریب سرمایه گذاری خارجی در ایران با رشد فزاینده ای همراه خواهد شد.
در این میان،کم نبودند کارشناسانی که تحقق این امر را ناممکن می پنداشتند و اساسا به این موضوع تاکید می کردند که آمریکایی ها قابل اعتماد نیستند و نمی توان با خوشبینی نسبت به حصول چنین امری امیدوار بود.
رهبر معظم انقلاب نیز بارها بر عدم خوشبینی به طرف آمریکایی اشاره داشتند و به واقع،سیاست های اقتصاد مقاومتی نیز در همین راستا(مقابله با دسیسه چینی های اقتصادی غرب و بویژه آمریکا)تنظیم،تعریف و ابلاغ شد.
اگرچه در خصوص میزان جدیت دستگاه های ذیربط در تحقق دستور کارهای مرتبط با اقتصاد مقاومتی،انتقادات و ایرادات جدی وارد است که البته پیش از این در قالب گزارش های مفصل به آن پرداخته شده است،لذا در ذیل این گزارش تلاش می شود در گفت و گو با کارشناسان و صاحب نظران اقتصادی،کارشکنی ها و مانع تراشی های طرف های آمریکایی در مسیر پیشرفت و شکوفایی اقتصادی ایران مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
حسین منصوریان،محقق و پژوهشگر اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی،در تشریح سیر و روند سرمایه گذاری خارجی در ایران،اظهار داشت:در طول قریب به 38 سال گذشته، سرمایه گذاری خارجی در ایران در زیر سایه سنگین تحریم ها قرار داشته و در این مدت،شاهد اُفت و خیزهای بسیاری در این عرصه بوده ایم.
وی افزود:در ژانویه سال گذشته با رفع تحریم های بین المللیِ هسته ای علیه اقتصاد ایران،بسیاری از کارشناسان بر این باور بودند که کشور شرایط متفاوتی را از حیث سرمایه گذاری خارجی تجربه خواهد کرد و به اعتقاد این عده ایران به سرعت به دوران اوج خود باز خواهد گشت.
منصوریان عنوان کرد:با تاملی بر روند سرمایه گذاری جذب شده در طول یکسال گذشته،این واقعیت به اثبات می رسد که این خوشبینی ها به واقعیت تبدیل نشده و حداقل اینکه فاصله ای جدی را میان انتظارات و آنچه که به عنوان دستاورد در حوزه جذب سرمایه گذاری خارجی به دست آمده شاهد هستیم.
محقق و پژوهشگر اقتصادی عنوان کرد:تحقیقات و بررسی های اکونومیست نشان می دهد که میزان سرمایه گذاری خارجی در ایران(در سال 2012)بیش از 5/4 میلیارد دلار بوده است که با افزایش تحریم ها علیه ایران، رقم مذکور در سال 2015،با کاهش محسوسی همره شده است.
وی افزود:بر اساس گزارش موجود،میزان سرمایه گذاری خارجی در سال مذکور(2015 میلادی)تا بیش از 2 میلیارد دلار اُفت می کند و پس از پشت سر گذاشتن این مقطع و در دوران پسابرجام،جذب سرمایه گذاری خارجی حدود 3 میلیارد دلار برآورد می شود که افزایش حاصل شده به هیچ عنوان رضایت بخش و امیدوار کننده به نظر نمی رسد.
منصوریان گفت:آنچنان که در بررسی ها و گمانه زنی های کارشناسی مطرح می شود،ناظر بر این امر است که ظرف سال های آینده،روند سرمایه گذاری خارجی در کشور با افزایش هر چه بیشتری همراه خواهد شد.
کارشناس اقتصادی گفت:پیرو گزارش های موجود،میزان سرمایه گذاری در سال 2017، حدود 4 میلیارد دلار برآورد می شود و این میزان تا سال 2021 میلادی تا بیش از 5/5 میلیارد دلار گمانه زنی می شود.
وی افزود:اگرچه تا دستیابی به جذب سرمایه گذاری با چنین اعداد و ارقامی موانع بسیاری در پیش رو خواهیم داشت،اما آنچه که در این وادی به عنوان یک نارسایی جدی مطرح است به عدم شناخت کافی سرمایه گذاران خارجی نسبت به فرصت های صنعتی موجود باز می گردد.
منصوریان گفت:بخش قابل توجهی از سرمایه گذاران خارجی،کانون اصلی فعالیت در ایران را در دو بخش نفت و گاز جستجو می کنند که البته این دو عرصه به نوبه خود از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است،اما آنچه که به عنوان یک ایراد جدی مطرح است به ناشناخته ماندن ظرفیت های بالقوه و عظیم صنعتی در ابعاد و بخش های گوناگون معطوف می شود که باید با اتخاذ تدابیری هوشمندانه و سازنده نسبت به معرفی هر چه دقیق تر فرصت های بالقوه موجود اقدام شود.
وی افزود:به اعتقاد بنده،باید در راستای کاهش ریسک سرمایه گذاری در ایران،از سوی دستگاه های ذیربط تلاش هر چه بیشتری عملیاتی شود و قطعا با حصول این امر،شاهد دستیابی به توفیقات برجسته تری در عرصه مذکور خواهیم بود.
کارشناس اقتصادی گفت:در این میان،اِعمال برخی دست اندازی ها و کارشکنی ها از سوی آمریکا در مسیر پیشرفت اقتصادی کشور از دیگر نارسایی هایی است که باید مد نظر سیاسیون و فعالان و تصمیم گیران عرصه اقتصادی کشور قرار گیرد.
سیاست یک بام و دو هوای آمریکایی ها،ریسک سرمایه گذاری را بالا می برد
پرویز روزبهانی،محقق و پژوهشگر اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی،با اشاره به نقش مخرب تحریم ها در روند توسعه،پیشرفت و شکوفایی کشور،گفت:بدون تردید،تلاش دیپلمات های ایرانی در روند مذاکرت و حصول برجام انکار ناپذیراست،اما کارشکنی های طرف آمریکایی همچنان به انحای گوناگون احساس می شود.
وی افزود:اگرچه تحریم های مرتبط با برنامه صلح آمیز هسته ای ایران برداشته شده،اما ایالات متحده در عرصه بین المللی،روش و رویه ای را در پیش گرفته تا ریسک سرمایه گذاری برای فعالان این حوزه را افزایش دهد.
محقق و پزوهشگر اقتصادی عنوان کرد:به واقع، افق و آینده تضمین شده سرمایه گذاری در اقتصاد ایران از سوی خارجی ها با تردید هایی همراه است که این ذهنیت نتیجه اقدامات مخرب ایالات متحده و کارشکنی های اینچنینی علیه ایران می باشد.
روزبهانی گفت:یقینا هر سرمایه گذاری،در عرصه ای هزینه خواهد کرد که سودآوری و بازگشت سرمایه برای او مسجل شود و در شرایطی که حصول این امر با اما و اگرهای احتمالی همراه شود،ریسک سرمایه گذاری نیز افزایش خواهد یافت و همین تلقی و ذهنیت هر چند کاذب و غیر واقعی،باعث کاهش میل و انگیزه سرمایه گذاران خواهد شد.
وی افزود:چندی پیش،تحقیق و بررسی های انجام شده از سوی اکونومیست نیز ناظر بر این واقعیت بود که تبصره های گوناگون،متعدد و پراکنده تعریف شده از سوی آمریکایی ها هزینه حضور در بازار ایران را بالا برده است و سرمایه گذاران خارجی،ترجیح می دهند توجه خود را به سرمایه گذاری در دیگر کشور های خاورمیانه متمرکز کنند که در مقایسه با ایران،با ریسک بالایی(به زعم آنها)مواجه نیست.
محقق و پژوهشگر اقتصادی در خاتمه یادآور شد:به واقع،روند مذکور بار دیگر این واقعیت را به اثبات می رساند که باید در جهت تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی تلاش هر چه بیشتری لحاظ شود که قطعا با حصول اهداف از پیش تعیین شده در این عرصه می توان به موفقیت های هر چه بیشتری نائل شد.