شرکت های اروپایی می خواهند در مورد تعهد آمریکا به برجام اطمینان حاصل کنند.با توجه به اینکه رویکرد دولت ترامپ در قبال ایران کم کم و به کندی در حال شکل گرفتن و مشخص شدن است،این سیاست صبر و انتظار اروپایی ها احتمالا حداقل تا ماه می ادامه خواهد داشت.
به گزارش پایداری ملی به نقل از المانیتور، از زمان انعقاد و اجرای برجام، شرکت های اروپایی تمایل زیادی از خود برای ورود مجدد به بازار ایران نشان داده اند. مبادلات تجاری بین ایران و اتحادیه اروپا به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. سال گذشته، میزان صادرات اروپا به ایران به 8.3 میلیارد یورو (8.9 میلیارد دلار) رسید که تقریبا 28 درصد بالاتر از سال پیش از آن بود. در عین حال، میزان واردات اروپا از ایران حدود 345 درصد رشد داشته و به 5.5 میلیارد یورو (5.8 میلیارد دلار) رسیده که عمدتا به دلیل از سر گیری واردات نفت اروپا از ایران بوده است.
اما به رغم رشد مبادلات تجاری، روابط اقتصادی بین ایران و اروپا هنوز به حد دوره قبل از تحریم ها نرسیده است. در سال 2011، یعنی قبل از وضع تحریم های هسته ای، صادرات اتحادیه اروپا به ایران به بیش از 10 میلیارد یورو (10.7 میلیارد دلار) می رسید. میزان واردات اورپا از ایران هم حدود 18 میلیارد یورو (19.2 میلیارد دلار) بود.
اروپایی های علاقمند به بازگشت به بازار ایران با دو مانع عمده مواجه اند. یک دلیل عمده در داخل ایران است و به ساز و کارهای نظارتی و استانداردهای ضعیف بر می گردد که آنگونه که باید و شاید از تجارت بین المللی حمایت نمی کند. همچنین مهارت های مدیریتی ناکافی در بسیاری از شرکت های داخلی، فساد گسترده و مسائل مربوط به حاکمیت قانون از دیگر موانع داخلی ورود شرکت های اروپایی به ایران است.
اما نگرانی عمده مقامات و شرکت های اروپایی عدم قطعیت در مورد مسیر آینده سیاست خارجی دولت آمریکا در قبال ایران است. برای تصمیم سازان اروپایی، موضوع عمده محل نگرانی این است که آیا دولت ترامپ اقداماتی را علیه شرکت های اروپایی فعال در اقتصاد ایران به اجرا خواهد گذاشت یا نه.
قبل از امضای توافق هسته ای در سال 2015، دولت اوباما تحریم هایی را علیه اشخاص و شرکت های غیرآمریکایی طرف همکاری با ایران وضع کرده بود. این تحریم های ثانویه منجر به اعمال جریمه های سنگین علیه تعدادی از بانک ها و شرکت های اروپایی شد. وزارت دادگستری آمریکا بانک های اروپایی را وادار کرد تا بیش از 15 میلیارد دلار جریمه بابت نقض تحریم های ثانویه پرداخت کنند. به همین دلیل، بسیاری از شرکت های اروپایی قبل از سرمایه گذاری قابل توجه در اقتصادی ایران و بر عهده گرفتن تعهدات بلند مدت در این کشور در حال بررسی گزینه های مختلف هستند.
آنطور که به نظر می رسد، دولت جدید آمریکا فعلا قصد ندارد به صورت یکجانبه تبعیت از توافق برجام را متوقف کند. بنابراین نمی توان فرض کرد که دولت آمریکا مجددا و بر خلاف برجام تحریم های ثانویه ای را علیه شرکت های اروپایی و دیگر شرکت های طرف همکاری با ایران وضع نماید.
اولین آزمون جدی در این زمینه تمدید معافیت های تحریمی از سوی دولت ترامپ در ماه می خواهد بود که یکی از تعهدات کلیدی دولت آمریکا به موجب برجام است. اما فارغ از تمدید احتمالی این معافیت ها، سیاست خارجی آینده آمریکا در قبال ایران همچنان نامشخص است.
از این رو، به نظر می رسد که مبادلات اقتصادی ایران و اتحادیه اروپا وارد یک حالت صبر و انتظار شده است. شرکت های اروپایی حداقل می خواهند در مورد تعهد آمریکا به برجام اطمینان حاصل کنند. با توجه به اینکه رویکرد دولت ترامپ در قبال ایران کم کم و به کندی در حال شکل گرفتن و مشخص شدن است، این سیاست صبر و انتظار اروپایی ها احتمالا حداقل تا ماه می ادامه خواهد داشت.