رئیس جمعیت هلال احمر ایران با اشاره به اینکه دیر یا زود تهران دچار زلزله می‌شود و احتمال وقوع زلزله به قدرت بیش از ۶ ریشتر در تهران بسیار زیاد است، گفت: امکانات هلال احمر و حتی دیگر ارگان‌ها برای زلزله ای با قدرت هفت ریشتر در تهران فوق العاده کم است.
به گزارش پایداری ملی، دکتر سید امیر محسن ضیایی که اکنون بر مسند ریاست جمعیت هلال احمر ایران با بیش از 90 سال سابقه قرار دارد، در گفت‌وگویی صمیمی از دغدغه‌های اش برای تغییر وضعیت موجود و کمک رسانی بهینه به هنگام وقوع حوادث غیر مترقبه، و دیگر کاستی‌ها و تفکرات سخن گفت.
به گزارش هلال احمر، آنچه در پی می‌آید پرسش‌ها و پاسخ‌های ضیایی است که مدام در آن دغدغه‌های اش برای جمعیت هلال احمر و چگونگی مهار بحران‌های آینده تکرار شده است.
تهران آمادگی هیچ حادثه ای را ندارد
در صورت وقوع زلزله در تهران هلال احمر چه میزان آمادگی دارد؟
ضیایی: دیر یا زود تهران دچار زلزله می شود و احتمال وقوع زلزله به قدرت بیش از 6 ریشتر در تهران بسیار زیاد است نه تنها تجهیزات سخت افزاری برای امدادرسانی را در اختیار نداریم بلکه آگاهی کافی میان مسئولان و مردم در این زمینه نیز وجود ندارد. مردم و حتی مسئولان کشور وقوع زلزله در تهران را باور ندارند و این مشکلی اساسی است. البته مشکل دیگر در این باره شاید فرهنگی باشد؛ زیرا ما ایرانی‌ها معتقدیم از این ستون به آن ستون فرج است!
بسیاری از هیات‌های خارجی که از جمعیت‌ها هلال احمر و صلیب سرخ دیگر کشورها به ایران می‌آیند سوال اصلی شان از ما این است که برای زلزله تهران چه برنامه ای را در نظر گرفته اید؟
تهران ابر شهری با زیر ساخت‌های امدادی ابتدایی است که در همه نواحی اش گسل وجود دارد و دسترسی‌هایش برای امدادرسانی نیز کم است. البته بعد از زلزله بم تا حدودی ایمن سازی در ساخت‌ها و سازها در نظر گرفته شد که البته نظارت دقیقی می‌خواهد.
امکانات هلال احمر و حتی دیگر ارگان‌ها برای زلزله ای با قدرت هفت ریشتر در تهران فوق العاده کم است. البته بیشتر مشکل در این حوزه نگرش مسئولان و مردم به زلزله است که می توان از نحوه پرداخت نکردن بودجه هلال احمر تشخیص داد. با دانش و تجهیزات کنونی امکان پیش بینی زلزله ممکن نیست اما ایجاد حساسیت و ایجاد ترس آگاهانه میان مسئولان و مردم ضروری است. این ترس منطقی در میان افراد است که به تغییر رفتار منجر می‌شود.
هلال احمر وظیفه ای درخصوص آگاهی بخشی ندارد؟
ضیایی: بله آگاهی بخشی قطعا بخشی از وظایف هلال احمر است. آموزش همگانی یکی از این موارد است که به تغییر رفتار منجر می شود ما در این حوزه همچنان عقب هستیم و حتی در مکانی که نشستم که اتاق مرکزی ستاد جمعیت هلال احمر است، موارد ایمنی برای مقابله با زلزله رعایت نشده است. یکی از دستورالعمل های شورای معاونین هلال احمر این است که ساختمان که قرار است وظیفه امداد رسانی را برعهده داشته باشند از لحاظ ایمنی در شرایط مطلوب قرار بگیرند.
در حوزه آموزش همگانی از عمکردتان راضی هستید؟
ضیایی: از عملکردمان راضی نیستم؛ با توجه به اینکه معاونت جدید آموزشی به هلال احمر اضافه شده است عملکردمان در این حوزه کُند است؛ هرگاه مجموعه ای جدیدی به سازمانی اضافه شود مقاومت‌هایی برای تغییر در آنجا ایجاد می‌شود که ما شاهد این مقاومت‌ها در هلال احمر بودیم. البته مشکلات و کمبودهای مالی نیز بر روند کُند آموزش همگانی تاثیر زیادی داشته است.
اگر قرار است موفقیتی در هلال احمر داشته باشم در همین حوزه است. زیرا خرید سخت افزار نمی‌تواند سبب رشد و توسعه جدی در هلال احمر شود و باید در حوزه نرم افزاری و مغز افزاری و ایجاد ساختار آموزشی موفقیت کسب کنیم تا در آینده نیز روندها مطلوب و توسعه ای ادامه دارد باشد.
ارتباط هلال احمر ایران با فدراسیون بین المللی صلیب سرخ چگونه است؟
ضیایی: از ظرفیت‌های دیگر جمعیت‌ها و صلیب سرخ استفاده می‌کنیم مثلاً در بخش تربیت سگ‌ها نجات از ظرفیت صلیب سرخ آلمان استفاده زیادی می‌کنیم و بسیاری از مربیان ما به آلمان می‌روند و مربیان آلمانی نیز به ایران می‌آیند، همچنین دیگر جمعیت‌های ملی هلال احمر رو صلیب سرخ از توانمندهای ما در حوزه امدادهای اضطراری، توانبخشی و ساخت پروتزها بهره می‌برند.
در موضوع آموزش همگانی که مهمترین هدف ما در معاونت آموزشی است باید از تجربه دیگر جمعیت‌های ملی که توانایی بسیار خویی دارند، استفاده کنیم.
ماجرای ضیایی و فقیه!
برخی معتقدند شما از مدیران دولت قبل استفاده می‌کنید و همواره در کارها با دکتر فقیه مشورت می‌کنید و ارتباطی با دکتر فرهادی ندارید و این ناهماهنگی سبب ناکارآمدی در هلال احمر شده است، نظر شما چیست؟
ضیایی: فقط یک بار با دکتر فقیه تلفنی صحبت کردم و در آن مکالمه مشورتی نیز از وی نگرفتم ؛ ولی رابطه من با دکتر فرهادی متفاوت است ما سال‌ها کارمان را کنار هم و در یک مطب انجام می‌دادیم. ولی در کل اهل تیم درست کردن در کار نیستم و معتقدم اگر فردی که در مجموعه فعالیت می‌کرده از 80 درصد ظرفیت‌هایش بشود استفاده کرد بهتر است از آن فرد قدیمی که سابقه کار دارد بهره گرفت تا فرد جدید. ولی در کار نگاه سیاسی افراد را مورد توجه قرار نمی‌دهم و بدون توجه به نگرش سیاسی افراد و فقط با در نظر گرفتن توانمندی و کارآمدی از آنها استفاده می‌کنم.
البته واقعیت این است در مجموعه ای که افراد به صورت اتوبوسی بیایند به دلیل وفاداری به آرمان‌ها مشترک در کوتاه مدت نتیجه ای بهتری کسب می‌شود و در غیر این صورت روند به صورت کند پیش می‌رود. البته جمعیت هلال احمر به دلیل اهداف و انگیزه‌هایی که دارد نباید سیاسی عمل کند و باید فاصله اش را با دولت حفظ کند؛ خوشیختانه دولت نیز از ما چنین انتظاری ندارد. بارها دکتر روحانی از ما خواسته که نیازی نیست به دولت نزدیک شویم که این برگرفته از بلوغ دولت است که ما به آن افتخار کنیم.
چگونه هزینه‌های امداد و نجات کشور را در سال گذشته در حالیکه اعتبارات عمومی را دریافت نکردید، پرداخت کردید؟
ضیایی: به دلیل پرداخت نشدن اعتبارات عمومی 50 میلیارد تومان از اعتبارات اضطراری مجبور شدیم، برداشت کنیم؛ پس از وقوع زلزله بم و حضور رهبر معظم انقلاب ضرورت ایجاد بودجه اضطراری در جمعیت هلال احمر دیده شد و این بودجه در هلال احمر ایجاد شده است. هر سال 5 درصد بودجه هلال احمر به اعتبارات اضطراری واریز می‌شود تا در شرایط بحران با تصویب شواری عالی هلال احمر هزینه شود. امسال امیدواریم با گشایش وضعیت اقتصادی دولت بودجه امدادی هلال احمر پرداخت شود که البته آقای نوبخت در این خصوص قول‌هایی داده است.
واقعاً امیدوارید موضوع بودجه هلال احمر حل شود؟
ضیایی: امیدوارم؛ هلال احمر دستگاه دولتی محسوب نمی‌شود ولی آنچه واضح است این است که دولت وظیفه حاکمیتی امداد و نجات کشور را به هلال احمر سپرده است و باید هزینه‌های آن را پرداخت کند.
نباید این طور باشد که وقتی موضوع وظیفه و خدمت رسانی مطرح است دولت از هلال احمر توقع داشته باشد؛ ولی هنگام اعطای بودجه بگوید هلال احمر نهاد غیر دولتی است. این نوع نگاه به دستگاهی که هر روز صدها عملیاتی امدادی را به نیابت از دولت انجام می‌دهد، منصفانه نیست. در حال حاضر هیج بازوی اجرایی برای امدادرسانی به جز هلال احمر در کشور وجود ندارد؛ در حالیکه هر ارگانی بخواهد وظیفه امدادرسانی در کشور را بر عهده بگیرد به 30 هزار نیروی استخدامی و 5 هزار میلیارد تومان هزینه جاری در سال نیاز دارد. جمعیت هلال احمر ایران در یک و نیم سال گذشته بدون دریافت ریالی وظایفش را انجام داده است.
جمعیت هلال احمر در طی سه و نیم سال گذشته به 3 میلیون 631 هزار نفر که در سوانح گرفتار شده بودند امداد رسانی کرد و ارزش کل خدمات، عملیات و اقلام امدادی در این عملیات‌ها مبلغ 2 هزار و 350 میلیارد تومان بوده است. هلال احمر با وجود پرداخت نشدن اعتبارات امدای سرعت حضور امدادگرانش را در محل حادثه کاهش داده است و آن را از 11 دقیقه به 8:50 دقیقه رسانده است. این کاهش زمان کمک زیادی به مصدومان و سانحه (زمان طلایی) به زنده نگاه داشتن سانحه دیدگان کمک زیادی می‌کند.