نزدیک به سه سال است که بیماری VHS ماهی‌های وارداتی و قزلآلای قاچاق که تاکنون بیش از ۱۲میلیارد تومان به مزارع و سایت‌های پرورش ماهی نهاوند خسارت وارد کرده است.
به گزارش پایداری ملی، بیماری VHS از کشور فرانسه با ورود بچه ماهی به صورت قاچاق وارد سایت و مزارع پرورش ماهیان سردآبی در ایران شد. این بیماری که سپتی سمی خونریزی‌دهنده ویروسی و یک بیماری حاد ماهیان آب شیرین و دریایی است می‌تواند بر گونه ماهیان مختلف تأثیرگذار باشد که تاکنون چهار نوع مختلف ژنتیکی از این بیماری شناسایی شده است.
بیماری وی.اچ.اس دارای انواع خاصی از جمله ژنوتیپ نوع یک، دو و سه که معمولا در قاره اروپا و آسیا سبب ایجاد بیماری حاد در ماهیان قزلآلای رنگین کمان می‌شوند، ژنوتیپ نوع چهارم گونه آمریکای شمالی که نوع a آن در طول سواحل غربی و شرقی آمریکای شمالی در ماهیان وحشی و نوع b آن اخیرا در آبریزهای دریاچه‌های بزرگ یافت می‌شود.
این بیماری از دسامبر سال 2008 به بعد در ماهیان وحشی مرده و یا بیمار در دریاچه اری، اونتاریو، هورن، میشیگان و رودخانه اس.تی لارنس و بعضی از دریاچه‌های داخلی نیویورک، ویسکونسین و اوهایو گزارش شده است.
مدیر جهاد کشاورزی نهاوند در این ارتباط در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: بیماری وی.اچ.اس از 15 اسفند سال 92 به وسیله تخم‌های وارداتی قاچاق از کشور فرانسه وارد مزارع شیلات کشور و به دنبال آن وارد سایت و مزارع پرورش ماهی در نهاوند شد و در کمتر از یک ماه ضرر هزاران میلیارد تومانی را متوجه شیلات کشور و پرورش‌دهندگان شهرستان نهاوند کرد.
بیماری VHS از مزارع ماهی نهاوند دست بر نمی‌دارد
احمد باقری افزود: این بیماری بر روی انسان اثری ندارد و علائم بیماری آن به دو روش نوع تک‌گیر و انفرادی و نوع جمعیتی که در نوع اول خونریزی داخلی، خونریزی خارجی آسیت یا آب‌آوردگی ناحیه ابدومن مشاهده می‌شود ولی در نوع دوم مرگ سریع دیده شده است.
وی گفت: علائم کلینیکی بیماری در ماهیان خونریزی ارگان‌های داخلی و برآمدگی چشم‌هاست که این ویروس می‌تواند توسط ماهیان بیمار، منابع آبی آلوده و وسایل آلوده انتقال پیدا کند که جلوگیری از خطر انتقال بیماری به مکان دیگر شامل چند مرحله است که ماهیان بیمار می‌توانند ویروس بیماری را به ماهیان دیگر انتقال دهند.
مدیر جهاد کشاورزی نهاوند بیان کرد: متأسفانه این بیماری ویروسی وارداتی در بسیاری از کشورهای دنیا خسارت جبران ناپذیری را وارد کرد که در این راستا به دلیل واردات ماهی‌قزل آلا از فرانسه به کشورمان این ویروس ویرانگر وارد سایت‌ها و مزارع پرورش ماهی ایران و نهاوند شد که به مدت سه سال متوالی سبب تعطیلی تعدادی از آنها و خسارت 12میلیارد تومانی شد.
وی عنوان کرد: به تازگی تعدادی از 72 سایت پرورش ماهی موجود در نهاوند اقدام به ماهی‌ریزی برای پرورش و تولید کرده‌اند که توسط کارشناسان این اداره و شبکه دام پزشکی مشاوره‌های لازم به آنها داده شد و آنها با مسئولیت و بدون هیچ‌گونه مسئولیتی از طرف این اداره اقدام به تولید کردند.
باقری افزود: در مورد ضرورت توجه به بیمه محصولات کشاورزی و سایت و مزارع پرورش ماهی و خطرهای این بیماری با پرورش‌دهندگان صحبت کردیم ولی به تازگی متوجه شدیم گویا قرار نیست این بیماری ویروسی دست از سر شیلات نهاوند بردارد.
وی اظهار داشت: در نشست‌های مکرری که با تولیدکنندگان داشته‌ایم یکی از خواسته‌های منطقی آنها در بخش شیلات در نهاوند استمهال تسهیلات کشاورزی توسط بانک‌های عامل است.
مدیر جهاد کشاورزی نهاوند گفت: در حالی که شهرستان نهاوند تا قبل از شیوع بیمار VHS با 72 واحد نزدیک به 85 میلیون قطعه بچه ماهی چشم نزده و بیش از سه هزار و 200 تن گوشت تولید می‌کرد و به عنوان قطب شیلات غیر ساحلی ایران معرفی شده بود به دلیل شیوع این بیماری با خسارت بیش از 12 میلیارد تومانی به واحدهای پرورش ماهی مواجه شده است.
بانک‌ها خواسته تولیدکنندگان را قبول نکردند
مدیر مزرعه بزرگ‌ترین مرکز تکثیر بچه ماهی در ایران در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: تنها به مزرعه ما نزدیک به 15 میلیارد تومان خسارت وارد شده که متأسفانه اداره بیمه کشاورزی مبلغ 1.5 میلیارد تومان بابت خسارت در اختیار بنده گذاشته که خیلی ناچیز است.
علی سیف افزود: در سال 1372 که نخستین مزرعه پرورش ماهی مدرن غرب کشور را در حاشیه رودخانه گاماسیاب راه‌اندازی کردیم و برای 26 نفر ایجاد اشتغال به صورت مستقیم و غیرمستقیم شد که متأسفانه با وارد شدن این خسارت میلیاردی و عقب افتادن وام‌های بانکی بیشتر کارگران پس از 20 سال کار در این مرکز خانه‌نشین شدند.
وی بیان کرد: در جلسه‌‌های مختلفی که به منظور برآورد میزان خسارت و حمایت از پرورش‌دهندگان ماهی برگزار شد، قرار بر این شد که معوقات بانکی مزرعه‌داران به شرط افزایش نرخ سود بانکی از 7 به 21 درصد برای یکسال از طرف بانک‌های عامل به تعویق بیفتد ولی متأسفانه بانک‌های عامل به بهانه‌های مختلفی به این مصوبات پایبند نبودند.
تأمین ماهی قزل‌آلا از خارج استان برای مصارف مردم
علی بخشی یکی از فروشندگان محصولات پروتئینی نیز اظهار داشت: در سال‌های اخیر باتوجه به تبلیغاتی که انجام شد در سبد غذایی و پروتئنی مردم نهاوند ماهی قزل‌آلا جایگاه خود را باز کرد به طوری که الان مجبوریم برای مصارف شهروندان ماهی قزل‌آلا از استان لرستان تهیه کنیم که هزینه بیشتری برای آنها دارد.
وی افزود: خیلی از شهروندان به دنبال تهیه ماهی مرغوب و قزلآلای نهاوند هستند ولی در سه سال اخیز اکثر مزارع پرورش ماهی نهاوند دچار بیماری قارچی VHS شدند و به ناچار برای مصارف شهروندان ماهی قزل‌آلا از استان لرستان تهیه می‌کنیم ولی به کیفیت ماهی پرورشی نهاوند نمی‌رسد.
بخشی بیان کرد: به تازگی تعدادی از سایت و مزارع کوچک پرورش ماهی نهاوند شروع به فعالیت کردند ولی شایعه شده دوباره بیماری برگشته است و عده‌ای دیگر به واسطه متضرر شدن مبالغ سنگین و ریشه‌کن نشدن کامل بیماری در شهرستان همچنان تعطیل هستند.
وی توصیه برای خرید ماهی سالم خطاب به مردم نهاوند گفت: یکی از علائم ماهی تازه آغشته به شن و ماسه نبودن، فرو نرفتگی چشم، شفافیت قرنیه چشم، رنگ و بوی آب‌شش‌ها است که باید در موقع خرید به آن توجه کرد.
فعال بودن 11 سایت پرورش ماهی در نهاوند
داوود زمانیان یکی از کارشناسان بخش شیلات در نهاوند گفت: وقتی این ویروس با نام علمی و انگلیسی VHS به این مزارع و سایت‌ها حمله می‌کند، همه آنها را از بین می‌برد که باید کل سایت را تعطیل و با کلر و مواد مخصوص چندین بار ضدعفونی و در چند دوره بعد شروع به پرورش ماهی سردآبی قزل‌آلا کرد.
وی افزود: تا پیش از شیوع این بیماری مهلک در شهرستان نهاوند بیش از 72 سایت، مزرعه و استخر پرورش ماهی وجود داشت که سالیانه بیش از 85 میلیون قطعه تخم و بچه ماهی چشم‌زده و 3200 تن گوشت سفید ماهی قزل‌آلا تولید می‌کردند.
زمانیان تصریح کرد: روستای بابارستم نهاوند با 11 مزرعه پرورش ماهی قزل‌آلا به دهکده شیلاتی غیرساحلی کشور معروف شده است که سرمایه‌گذاری خوب بخش خصوصی در این منطقه سبب ایجاد اشتغال و رونق گردشگری شد ولی متأسفانه این بیماری خسارت میلیاردی به آنها وارد کرد.
این کارشناس بخش شیلات عنوان کرد: به جزء پرورش ماهیان سردآبی در شهرستان نهاوند ماهی‌های گرم‌آبی مانند کپور، آمور و آزاد نیز در حال تولید و پرورش هستند، که به دلیل کارهای خوب تبلیغی و ترویجی سرانه مصرف ماهی مردم از نیم کیلو در 10سال پیش امسال به 9 کیلوگرم در سال افزایش پیدا کرده است.
وی افزود: تا پیش از شیوع بیماری نزدیک به 400 نفر در عرصه شیلات به صورت دائمی اشتغال به کار داشتند که اکنون این تعداد به زیر 100 نفر کاهش پیدا کرده است که اگر حمایت و کمک دولت در قالب تسهیلات بانکی انجام نشود پرورش‌دهندگان ماهی با خسارت‌های میلیاردی سبب بیکاری و ورشکستگی می‌شوند.
ورود بچه ماهی به کشور با مقررات بهداشتی سختگیرانه همراه شود
نماینده مردم نهاوند در مجلس با بیان اینکه با جدیت پیگر حل مشکل پرورش‌دهندگان ماهی قزل‌آلا در نهاوند هستم، اظهار داشت: در این مورد چندین بار با معاونان و وزیر جهاد کشاورزی دیدار داشته‌ام تا بتوانیم با راه حل مناسبی بار دیگر رونق تولید در این بخش را به نهاوند بیاوریم.
حسن بهرام‌نیا بیان کرد: این مشکل نهاوند تنها نیست بلکه خسارت چندین هزار میلیارد تومانی به این بخش در کل کشور و بسیاری از کشورهای جهان وارد شده که بار مالی زیادی را به دولت تحمیل کرده است و حتی بیمه ها هم جوابگوی آن نیستند.
وی افزود: البته اینها پاسخی برای تولیدکنندگان نیست بلکه می‌توان با پرداخت بخشی از بیمه و استمهال در تسهیلات بانکی و از بین بردن کامل بیماری و ایجاد مقررات سخت بهداشتی برای وارد کردن بچه ماهی به آنها کمک کرد.
دولت از تمام ظرفیت برای حمایت از تولیدکنندگان استفاده می‌کند
فرماندار شهرستان نهاوند نیز اظهار داشت: دولت از تمام ظرفیت و تلاش خود برای کمک به تولیدکنندگان استفاده می‌کند ولی بار مالی زیاد و خالی بودن خزانه مشکلاتی را برای همه ما به وجود آورده است.
کریم حمیدوند افزود: با تمامی مشکلات مالی که وجود دارد دولت از طریق بیمه‌ها بخشی از مطالبات پرورش‌دهندگان ماهی قزل‌آلا را پرداخت کرده است و ما نیز به دنبال شروع بکار مزارع و سایت‌های پرورش ماهی هستیم.
وی تصریح کرد: در ابتدا باید اطمینان حاصل کنیم که تمام کانون‌های آلوده در شهرستان از بین رفته و سپس شروع به تولید کنیم چرا که ممکن است همان بلای سه سال پیش به سرمان بیاید و به یکباره همه سرمایه از بین برود و خسارت میلیاردی به شیلات وارد شود.
به گزارش پایداری ملی، با تمام این مسائل یکی از ظرفیت‌های تولیدی و اشتغال شهرستان نهاوند متوجه بخش شیلات است که باید با حمایت و پشتیبانی از تولیدکنندگان این صنعت در شهرستان تقویت شود.