مشاور اسبق امنیت ملی آمریکا گفت برجام ایران را مهار کرد هر چند که اکنون نگرانی از هژمونی و تسلط منطقهای ایران جایگزین نگرانی برنامه هستهای ایران شده است.
به گزارش پایداری ملی، گریسیک در لوبلاک نوشت: پیامدهای منطقهای توافق هستهای برجام چیست؟ شاید بهترین گام برای پاسخ این باشد که بپرسیم از زمان امضای توافق تاکنون چه اتفاقاتی نیفتاده است:
1- کشورهای منطقه به سوی دستیابی به توانمندی هستهای مستقل نرفتهاند. باید یادآور شد که آن زمان نسبت به این موضوع هشدارهای جدی داده میشد. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد آن دسته از کشورهای منطقه که به توافق هستهای بدبین بودند، سیاستهای هستهای خود را تغییر دادهاند.
2- با وجود این که ایران اکنون به 50 میلیارد دلار از داراییهای بلوکه شده خود دسترسی دارد، هیچ تغییری در میزان فعالیتهای آن در سوریه، عراق، یمن و دیگر جاها دیده نشده است. باید به یاد آوریم که آن زمان دعاوی زیادی مطرح میشد که از اختصاص این وجوه برای کمک به حزبالله و بشار اسد ابراز نگرانی میکرد.
3- به دلیلی مشابه ایران هیچ یک از سیاستهای بنیادی خود را در منطقه تغییر نداده است. ایران همچنان به حمایت خود از حزبالله در لبنان و دولت بشار اسد در سوریه و مخالفت با رژیم اسرائیل و سیاستهای دولت عربستان در بحرین، یمن و سوریه ادامه میدهد.
به گزارش دیپلماسی ایرانی وی میافزاید: برجام در پی تغییر رفتار ایران در حوزه سیاست خارجی یا در مورد رعایت حقوق بشر نبود. تنها این امید وجود داشت که برجام بتواند آغازی برای تغییر روند در حوزه سیاست داخلی و خارجی ایران باشد.
جای هیچ پرسشی نیست که حسن روحانی به دنبال نشان دادن تصویری روشنتر از ایران است، زیرا به شدت به جذب سرمایه مستقیم خارجی برای احیای اقتصاد کشور نیاز دارد. این موضع همچنین به آینده سیاسی وی نیز گره خورده است.
در ژوئن 2017 انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار میشود. وی مینویسد: در گذشته، عربستان و دیگر کشورهای عرب برای مهار ایران به آمریکا متکی بودند. این روند با حمله دولت بوش به افغانستان و عراق و با از میان رفتن دو تن از رقبای ایران- طالبان و صدام- شروع به از میان رفتن کرد. مهار ایران با تصمیم دولت اوباما برای توافق هستهای بار دیگر تقویت شد.
در نتیجه این مذاکرات، مقامات دو کشور در بالاترین سطوح با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و جان کری و محمدجواد ظریف هم مرتباً با یکدیگر ملاقات داشتهاند. اما همین ارتباطات نگرانی کشورهای منطقه را نیز از نزدیکی ایران و آمریکا را برانگیخته است.
گریسیک معتقد است برجام تهدید هستهای را از سپهر امنیتی خاورمیانه حذف کرده است. اما هم اکنون نگرانیهایی در مورد هژمونی منطقهای ایران جای تهدید هستهای را گرفته است.