فارن پالیسی در گزارشی پیرامون نقش تحریم در سیاست خارجی آمریکا و اروپا، میزان کارایی و محدودیت های آن را مورد بررسی قرار داده است ودر بخش هایی از آن نیز ادعاهایی پیرامون ایران داشته است. بخش هایی از این گزارش در ادامه می آید.
اریک لاربر مشاور بنیاد دفاع از دموکراسی در گزارشی پیرامون نقش تحریم در سیاست خارجی آمریکا و اروپا، میزان کارایی و محدودیت های آن را مورد بررسی قرار داده است. در بخش هایی از این گزارش که فارن پالیسی منتشر کرده ادعاهایی پیرامون ایران داشته است. بخش هایی از این گزارش در ادامه می آید.
تحریم ها در مواجهه با ایران و روسیه یکی از ابزارهای مهم دیپلماسی بوده اند. از طرفی هر یک از ابزارهای دیپلماسی هزینه و فایده خود را دارا هستند. اما اکنون سوال ما این نیست که آیا سیاست تحریم شکست خورده است یا خیر. سوال این است که تحریم به عنوان قطعه ای از پازل فشار بر دیگران نقش خود را به خوبی ایفا کرده است و بهترین گزینه ممکن بوده یا خیر. نظر من که با نظر وزارت خزانه داری نیز تطابق دارد این است که این ابزار اقتصادی می تواند و باید کارآمد تر شود. برخی با آوردن مثال روسیه گفته اند که تحریم ها نتوانست روسیه را به ریلی که ما می خواهیم بازگرداند و کریمه را به اوکراین پس دهد. استدلال غلطی که ناشی از فهم نادرست دلیل این تحریم ها بوده است.
اروپا و آمریکا از وضع تحریم علیه روسیه اهداف مختلفی داشتند که می توان به جلوگیری از نفوذ روسیه به مناطق دیگر شرق اروپا و آوردن این کشور بر سر میز مذاکره اشاره کرد.
همان طور که یکی از مقامات وزارت خارجه در نشستی خصوصی تایید کرد، روسیه برنامه ای گسترده برای افزایش تحرکات نظامی در مناطق بیش تری از شرق اروپا داشت و قصد داشت علاوه بر کریمه، شهرهای کلیدی دیگری از اوکراین را نیز اشغال کند. گرچه نمی توان ادعا کرد که تحریم ها به همه اهدافی که برای آن وضع شده اند، رسیده اند اما بی انصافی است اگر بگوییم تحریم ها به طور کامل شکست خورده اند.
مورد ایران اما پیچیده تر است. برخی تحلیلگران به درستی اشاره کرده اند که تحریم ها به تنهایی باعث وضعیت اقتصادی بد ایران نشده اند.
تحریم ها زمانی به حداکثر کارایی خود می رسند که دیگر مشقت های اقتصادی به همراه ابزارهای قدرت به کمک آن بیایند. برای مثال تحریم های مالی زمانی ایران را پای میز مذاکره آورد که با دیپلماسی، تهدید به جنگ و کمپین منع اشاعه و نیز حملات سایبری همراه شد.
برخی ادعا کرده اند که تحریم های آمریکا بر اقتصاد داخلی کشورهای دیگر تاثیر چندانی نمی گذارد. آن ها از داده های یک مرکز مطالعاتی استفاده کرده اند که گفته است تحریم های آمریکا پس از 11 سپتامبر تاثیر چندانی بر تولید ناخالص داخلی کشورهای مورد تحریم نگذاشته است و از این رو نمی توان از تحریم به عنوان ابزاری قوی نام برد. در جواب این استدلال باید گفت که تحریم نه بر تولید داخلی بلکه بر سرمایه گذاری خارجی تاثیر می گذارد و کشورهای هدف از استفاده از سرمایه های خارجی برای بهبود وضع اقتصادی خود ناتوان خواهند شد.
اما تحریم ها نواقص و کمبودهای خودش را نیز دارد که می توان در ادامه به برخی از آن ها اشاره کرد.
تحریم های مالی بر کشورهایی تاثیر بیش تر می گذارد که بیش تر از سیستم مالی جهان استفاده کنند. مثلا در مورد ایران که تا سال 2010 از سیستم مالی جهان استفاده زیادی داشت، تحریم های مالی تاثیر بیش تری خواهد داشت تا کره شمالی که فعالیت کم تری در این سیستم دارد.
تحریم های مالی می تواند کشورهای تحریم کننده را نیز مورد هدف قرار دهد. اگر حجم تجارت دو کشور زیاد باشد، در مواردی مانند تحریم روسیه اتحادیه اروپا به دلیل تجارتی که با این کشور داشت، در اثر تحریم ها فشار زیادی را متحمل شد.
همکاری نکردن برخی کشورهای تحریم های دیگران را کم اثر می کند. برای مثال در مورد کره شمالی چین در مورد تحریم این کشور با آمریکا و اتحادیه اروپا همکاری نمی کند. بنابراین تحریم های بدون همکاری این کشورهای نمی تواند تاثیر زیاد خود را بگذارد.
اگر بازار کشور مورد تحریم جذاب نبا شد تحریم می تواند پیروز شود.برای مثال در مورد ایران، به دلیل این که حجم سودی که شرکای خارجی از بازار ایران می بردند بسیار کم تر از تجارتشان با آمریکا بود، وقتی در برابر دوراهی آمریکا و ایران قرار می گرفتند، آمریکا را به این کشور ترجیح می دادند. در مقابل، تجارت سازمان یافته چین باعث می شود اگر آمریکا روزی بخواهد این کشور را تحریم کند، بسیاری از کمپانی ها چین را ترجیح خواهند داد.
تحریم ها باید در ازای تغییر رفتار، واقعا برداشته شوند. در مورد ایران می توان به این گزینه اشاره کرد. بانک های بزرگ به خاطر تحریم های غیر هسته ای تمایلی به تجارت با این کشور ندارند و این عدم تغییر اقتصادی روشن برای ایران می تواند توافق هسته ای با این کشور را به خطر بیاندازد چرا که کشور تحریم شده باید تغییر رفتار طرف مقابل در ازای تغییر رفتار خود را ببیند.