ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
ویروس زیکا از زمانی که اولین مورد در ماه مه 2015 در برزیل ثبت شد، به‌سرعت در جهان در حال گسترش است و آمار افرادی که از این بیماری رنج می‌برند فقط در برزیل تقریباً یک و نیم میلیون نفر است.
ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت در اظهار نظر خود درباره بیماری زیکا گفت: انتقال انسان به انسان این بیماری ثابت نشده است؛ در حالی که اگر انتقال آن از این طریق باشد جای نگرانی دارد.
وی با بیان اینکه شرایط ابتلا به بیماری زیکا با ابولا متفاوت است، افزود: برای مبتلا شدن به این بیماری یک عامل یا فاکتور لازم بوده که آن هم گزش پشه است.
اما در همین رابطه مرکز مدیریت و پیشگیری آمریکا گفت: «علت انتقال ویروس در دو مورد ثبت شده از ویروس خطرناک زیکا، از طریق رابطه جنسی بوده است». سازمان بهداشت جهانی می‌گوید احتمالا بین سه تا چهار میلیون نفر در دنیا به ویروس زیکا مبتلا هستند.
«آنا شوچات» معاون مدیر مرکز مدیریت و پیشگیری بیماری آمریکا با اشاره به مورد یک مرد 44 ساله اهل تاهیتی که در سال 2013 در زمان شیوع این ویروس در جزایر پلی‌نزی به این بیماری مبتلا شد، گفت: «در یک مورد گزارش شده از ویروس زیکا احتمالا دلیل انتقال، رابطه جنسی بوده است.»
به گزارش نیویورک‌تایمز، در آزمایش‌های مشخص است حتی پس‌ازآنکه هیچ اثری از ویروس در نمونه خونی نیست، سطح بالایی از ویروس در نمونه‌های اسپرم وجود دارد.
یک مورد دیگر از ابتلا به این ویروس، از طریق انتقال جنسی به سال 2008 بازمی‌گردد. دکتر «برایان د. فوی»، یک بیولوژیست آمریکایی زمانی که در حال تحقیق بر ویروس مالاریا بود به این بیماری مبتلا شد. بنا بر گزارش، وی توسط پشه‌هایی که برای مطالعه جمع‌آوری کرده بود، گزیده شد. پس از بازگشت به کلورادو، علائم مختلف بیماری خود را نشان داد که مانند خارش پوست، خستگی و سردرد که نشان از ابتلا به یک بیماری ناشناخته بود.
دستیار وی، «کوین ک. کوبیلینکی» که همراه او در آفریقا مشغول به کار بود، علائم مشابهی داشت. جواب آزمایش مالاریا، تب دانگ، تب زرد (که همه توسط پشه ناقل آئدس منتقل می‌شوند) برای هردو منفی بود. پس از چند روز، ویروس مرموز آثار خود را در همسر فوی نشان داد. او از خارش پوست، سردرد شدید و چشمان سرخ و ورم‌کرده، رنج می‌برد.
در سال 2009، پس از آنکه نمونه خونی منجمد آنها برای ویروس زیکا آزمایش شد، جواب مثبت بود. با توجه به اینکه هیچ‌یک از چهار فرزند فوی به این بیماری دچار نشدند و همسر وی نمی‌توانست در کلورادو به این ویروس مبتلا شود، فوی به این نتیجه رسید که «به‌احتمال‌زیاد این بیماری از طریق انتقال جنسی سرایت می‌کند». وی در سال 2011 یافته‌های خود را در قالب یک مقاله در یک مجله پزشکی منتشر کرد.
باوجود شواهد نگران‌کننده، مرکز مدیریت و پیشگیری بیماری آمریکا تأکید کرد که «دانش امروز به‌روشنی می‌گوید که این ویروس در درجه اول از طریق گزش یک پشه آلوده به این ویروس به انسان منتقل می‌شود.» و افزود تلاش‌ها باید برای جلوگیری از این نوع انتقال باشد.
بااین‌حال، برخی از دانشمندان اصرار دارند که نباید درباره شانس انتقال بیماری از طریق رابطه جنسی شک و تردید داشت.
دکتر «ویلیام شافنر»، رئیس پزشکی پیشگیری در دانشگاه علوم پزشکی «واندربیلت» گفت: «در حقیقت این دو مورد برای آنکه مرکز مدیریت و پیشگیری آمریکا حکم یک هشدار وسیع بهداشت عمومی را بدهد، کافی نیست. این مسئله باید به‌طورقطع موردبررسی و مطالعه قرار گیرد.»
ویروس زیکا، از زمانی که اولین مورد در ماه مه 2015 در برزیل ثبت شد، به‌سرعت در جهان در حال گسترش است. با توجه به آمار نگران‌کننده پیش از بازی‌های المپیک 2016 ریو، آمار افرادی که از این بیماری رنج می‌برند فقط در برزیل تقریباً یک و نیم میلیون نفر است.
تاکنون عقیده بر این بود که سرایت این بیماری تنها از طریق پشه «آئدس اجیپتی» است که ممکن است در تمام قاره‌ها از جمله جنوب ایالات‌متحده و منطقه مدیترانه یافت شوند.
این ویروس مشکوک به ایجاد برخی نقص‌های مادرزادی است؛ مانند میکروسفالی که باعث سر و مغز کوچک در نوزاد می‌شود و در دوره سه‌ماهه اول بارداری زنان بسیار خطرناک است. در پی وقوع این ویروس، در چندین کشور آمریکای لاتین نظیر السالوادور، کلمبیا، اکوادور و جامائیکا برنامه‌های پیشگیرانه فوق‌العاده ایجادشده است.
«آنتونی فاوسی» مدیر موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی، با اشاره به اینکه امسال هیچ واکسن مؤثر و ایمنی برای ویروس زیکا به وجود نخواهد آمد، گفت: «پیش‌بینی کشف یک‌راه علاج برای این بیماری، در سال جاری و یا حتی در چند سال آینده بسیار سخت است.»
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!