استراتژی عربستان درمنطقه خاورمیانه پیشابرجام و پسابرجام به منظور مانع تراشی در مسیر اجرای برجام و جلوگیری از بهبود روابط غرب با تهران هدف گذاری شده است و برای جلوگیری از انزوا در سطح منطقه و بین المللی سیاست های متخاصمانه ای در پیش گرفته است.
تغییر پادشاه عربستان و روی کار آمدن دولتی جدید با روحیه تخاصمی و گرفتار رقابت های درون خاندانی، همانطور که پیش بینی می شد، تشدید تنش ها در منطقه را به دنبال داشت.
از سوی دیگر با اجرای برجام و پایان ماجراجویی های 12 ساله غرب علیه تهران به بهانه احتمال انحراف در برنامه های صلح آمیز هسته ای ایران، همه بافته های رژیم سعودی با ضرب دلارهای نفتی در منطقه پنبه شده و ایران تعیین کننده معادلاتی کلیدی و استراتژی منطقه شود.
کمک به انواع گروه های تروریستی در سوریه، سرکوب قیام مردمی بحرین، حمله به یمن و به خاک و خون کشیدن مردم بیگناه این کشور، حوادث اسفبار منا و اعدام دسته جمعی 47 نفر از جمله آیت الله شیخ نمر، دلایل کافی و متقنی است، تا به رغم چشم پوشی همیشگی چند دولت غربی بر روی موارد گسترده نقض حقوق بشر توسط رژیم سعودی، دنیا به وضوح دریابند که منشا و ریشه اقدامات تروریستی در منطقه و بسیاری از نقاط جهان رژیم آل سعود است.
این حوادث باعث شده تا لایه ای از اغماض ها و چشم پوشی های برخی دولت های غربی برداشته شود و آشکارا به اقدامات تروریستی و سیاست های تنش آلود سعودی ها در منطقه اعتراض کنند تا جایی که روزنامه بیلد آلمان نوشت، نفت، خرما و تروریست ها سه صادرات عمده عربستان سعودی به دنیا است.
اعدام آیت الله شیخ نمر به رغم هشدارهای سازمان ملل و مقام های ارشد برخی کشورها، ثابت کرد که رژیم سعودی هر گونه مطالبه خواهی و انتقاد شهروندان کشورش را با شکنجه و اعدام پاسخ می دهد.
سران سعودی تلاش کردند تا از ماجرای حمله به سفارت ریاض در تهران برای سرپوش گذاشتند برای اعدام دسته جمعی شهروندانش از جمله آیت الله شیخ نمر به بهترین شکل ممکن استفاده کند.
قطع روابط دیپلماتیک با تهران، شکایت به شورای امنیت سازمان ملل، ترغیب چند کشور کوچک از جمله جیبوتی و سودان برای قطع روابط دیپلماتیک با ایران و فشار بر اتحادیه عرب از جمله اقدامات سعودی برای تحت فشار قرار دادن تهران و انحراف دنیا از اعدام آیت الله نمر صورت گرفت.
هر چند که حمله به سفارت عربستان اقدامی نادرست و مغایر با قوانین بین المللی است و دکتر روحانی رییس جمهوری ضمن محکوم کردن این اقدام با نامه ای با ارسال نامه ای به وزرای کشور و اطلاعات و همچنین نیروی انتظامی خواستار برخورد قاطع با عاملان این حادثه شد، اما تراژدی رژیم سعودی باعث نشد که دنیا تفاوت این دو حادثه را درک نکند و نسبت به اعدام شیخ نمر بی تفاوت باشد.
رییس جمهوری اسلامی ایران در دیدار با وزیر خارجه دانمارک بار دیگر اعدام آیت الله نمر را محکوم و تاکید کرد که پاسخ انتقاد سربریدن نیست وعربستان نمی تواند جنایت خود را با قطع رابطه بپوشاند.
واکنش ها و اظهارنظرهای رهبران، صاحبنظران، نظریه پردازان و کارشناسان به اقدام اخیر دولت عربستان حاکی از آن است که استراتژی سعودیها برای گره زدن حمله به سفارت ریاض در تهران با اعدام آیت الله نمر عملا شکست خورده است و خط متمایز بین این دو حادثه برای جهانیان کاملا روشن و مبرهن است.
ولی نصر کارشناس مسایل خاورمیانه و مدیر مدرسه مطالعات بین المللی پیشرفته دانشگاه جانز هاپکینز در واشنگتن در مصاحبه با نیویورک تایمز با صراحت اعلام کرد که نظر غرب در این مورد بطرف ایران گرایش دارد، که تا حدودی از علاقه اتحادیه اروپا به نزدیک شدن به ایران ناشی می شود.
هر چند که دولت انگلیس به خاطر روابط اقتصادی و سیاسی لندن با ریاض حاضر نشد به صورت رسمی اعلام کند که تاخیر در سفر دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس به عربستان سعودی با خاطر اعدام شیخ نمر است. اما به طور طبیعی لندن و دولت کامرون دوست نخواهند داشت در شرایط کنونی به کشوری سفر کند که در دنیا به نماد تولید تروریسم و عامل اصلی تنش های اخیر در منطقه مشهور شده است.
کارشناسان بر این باورند، بعد از اینکه عربستان سعودی به رغم تلاش های زیاد در سنگ اندازی در مسیر توافق هسته ای با شکست مواجه شد، اکنون با اتخاذ سیاست های جنون آمیز در منطقه به مسیر بسیار خطرناکی گام بر داشته است.
عربستان سعودی با 600 میلیارد دلار ذخیره ارزی و 100 میلیارد دلار بدهی، برای نخستین بار اقدام به فروش اوراق قرضه نموده و بهای بنزین و حامل های انرژی را افزایش داد.
کارشناسان مسایل بین المللی و منطقه ای تاکید دارند در صورت تداوم سیاست کنونی دولت سعودی در قبال تحولات منطقه و کاهش بهای نفت، مقام های این کشور طی ماه های گذشته با مشکلات جدی و موانع اساسی روبرو خواهند شد و ادامه این روند غیر ممکن به نظر می رسد.
در همین حال نشريه اکونوميست گزارش داد که محمد بن سلمان جانشين وليعهدعربستان، در مصاحبه اختصاصي باآن نشريه گفت : ما نگران تنش ها با ايران هستيم . اما به هر حال ، من فکر نمي کنم که اين موضوع يعني تنش ها ميان دوطرف بيشتر بشود.
بن سلمان تصريح کرد: ما جنگ با ايران را اصلا پيش بيني نمي کنيم، و هر کسي که درصدد اين مسئله باشد، کسي است که عقل درست و حسابي ندارد. زيرا جنگ بين ايران و عربستان سعودي آغازگر فاجعه اي بزرگ در منطقه است، مطمئنا ما اجازه نمي دهيم چنين چيزي رخ بدهد.