هرچند که وجود نماد اعتماد الکترونیک می توانست اطمینان به فروشگاه های اینترنتی را برای خریدار فراهم کند، در مرحله اجرا همانند بسیاری از طرح های دیگر، عده ای برای جعل این نماد دست به کار شدند. این موضوع یکی از مهمترین تهدیداتی است که اعتماد و اطمینان مشتریان را مورد تردید قرار می دهد.
بسیاری از کاربران برای استفاده از سایت ها و فروشگاه های اینترنتی دلهره دارند و هنوز به فرآیند خرید اینترنتی اعتماد کافی را ندارند. یکی از عوامل مهمی که در این مورد تاثیرگذار است اعتبار این فروشگاه ها است. به عبارتی کاربران، هم از وصول کالای خود اطمینان ندارند هم نسبت به کیفیت کالای اینترنتی مشکوک هستند.
بسیاری از ما با ورود به فروشگاه های اینترنتی مولفه های مورد تایید مراجع ذی صلاح برای اعتماد به این وب سایت ها را نمی شناسیم، اما دولت سعی کرده است تا راهکاری را برای تشخیص ما قرار داده است. مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صنعت، معدن و تجارت با رویکردی نوین تلاش کرده است تا با ارائه نماد اعتماد الکترونیکی به فروشگاه های اینترنتی مجاز پاسخگوی بسیاری از سوالات مشتریان این سایت ها باشد. مشتریان این وب سایت ها با ملاحظه این نماد می توانیم تا حدودی از صحت عملکرد این فروشگاه ها اطمینان حاصل کنند.
جعل نماد الکترونیکی موضوعی است که باید از سوی مسئولان امر به دقت مورد بررسی قرار گیرد چرا که مخاطبان اینگونه وب سایت ها، در بسیاری از موارد آگاه به ریزه کاری های این نماد ها نیستند و فرهنگ سازی و آگاهی بخشی در این حوزه آنچنان که باید و شاید انجام نشده است. اطلاع رسانی و فرهنگ سازی دو رکن مهم موفقیت طرح نماد الکترونیکی است. با وجود افزایش وب سایت های فروش و فروشگاه های اینترنتی، آموزش های لازم در راستای تشخیص درست از نادرست و سایت های معتبر از نامعتبر به کاربران اینترنتی صورت نگرفته است و بسیاری از مخاطبان این فروشگاه ها هیچ شناختی از نحوه تشخیص مولفه های مورد نیاز برای اطمینان به این فروشگاه ها را ندارند.
بحث دیگری که به شدت موضوع نماد اعتماد الکترونیکی را تهدید می کند تبلیغاتی است که توسط برخی شرکت های برنامه نویسی ارائه می شود؛ برخی از این شرکت ها مدعی هستند که در کنار طراحی وب سایت فروش و فروشگاه اینترنتی اقدام به ارائه این نماد نیز می کنند. گفته می شود این شرکت ها با دریافت مبالغی در حدود هفت تا هشت میلیون ریال این نماد را در کنار طراحی وب سایت به خریداران ارائه می کنند. نکته قابل تامل در این خصوص این است که آیا این نماد ها واقعی هستند یا جعل شده اند؟ حتی اگر این نماد ها جعلی نباشند با چه مسیری این نماد دریافت شده است؟اگر بدانیم که برای دریافت نماد اعتماد الکترونیکی، باید مسیر نسبتا طولانی را طی کنیم اما یک شرکت مدعی می شود که این نماد را بر دریافت مبلغ کمتر از یک میلیون در سایت قرار می دهد، تردید و شک نسبت به همه سایت ها و نمادها امری طبیعی می شود. انتظار می رود در این خصوص نیز مسئولان امر موضع گیری روشن و شفافی را داشته باشند تا خریداران، فعالان و سرمایه گذاران فروشگاه های اینترنتی با آگاهی کامل قدم در مسیر دریافت این نماد بردارند.
وب سایت های اینترنتی که در زمینه خرید و فروش کالا و خدمات، ارائه خدمت می کنند با مراجه به http://www.enamad.ir با ارائه مستندات مورد نیاز اقدام به دریافت این نماد می کنند اما در این بین نیز برخی تهدیدات و مشکلات وجود دارد که باید مورد موشکافی و بررسی دقیق قرار گیرد. پرداختن به شیوه دریافت نماد الکترونیکی موضوعی است که می توان با مراجعه به سایت مربوطه مورد مطالعه قرار گیرد و موضوع این مقال نیست.
هرچند که وجود نماد اعتماد الکترونیک می توانست اطمینان به فروشگاه های اینترنتی را برای خریدار فراهم کند، در مرحله اجرا همانند بسیاری از طرح های دیگر، عده ای برای جعل این نماد دست به کار شدند. این موضوع یکی از مهمترین تهدیداتی است که اعتماد و اطمینان مشتریان را مورد تردید قرار می دهد. این مساله در نهایت موجب شد تا شهریور ماه امسال رییس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا از تشکیل پرونده های جعل نماد الکترونیکی خبر دهد.
فعالیت فروشگاه های اینترنتی در کشور ما قدمت آنچنانی ندارد، در عین حال برخی از این فروشگاه ها توانسته اند اعتبار مناسبی را بین کاربران و مخاطبان این فضا ایجاد کنند. این اعتماد به سختی و با طی مسیری طاقت فرسا به دست آمده است؛ مسیری که سخت بوده اما آینده روشنی را برای این فروشگاه ها به ارمغان خواهد آورد. به نظر می رسد این فروشگاه ها بیش از هرچیزی نیازمند سازماندهی درون گروهی از جنس خودشان هستند. به همین دلیل انجمن های صنفی کسب و کار در فضای مجازی تشکیل شده اند تا سایت های فعال در زمینه فروش آنلاین بصورت سازمان یافته تر به فعالیت خود ادامه دهند.
در همین راستا دبیر انجمن صنفی کسب و کار اینترنتی از صدور جواز برای فروشگاه های اینترنتی توسط اتاق اصناف به شرط مشخص بودن وضعیت مالیاتی آنها خبر داده است. صدور جواز برای این فروشگاه ها می تواند یکی از مهمترین راهکارها جهت جلب اعتماد مردم را برای استفاده از خدمات خرید آنلاین باشد.
بخش دیگری از ابهامات به قبل از مراجعه به سایت نماد الکترونیکی حادث می شود. اعتبار مدارک ثبتی و به ویژه کد اقتصادی تعدادی از شرکت ها محل بحث است. به بیان روشن تر، شرکتهای ثبتی زیادی وجود دارند که با دریافت مبالغ چندصد هزار تومانی، شرکتی با کد اقتصادی ثبت می کنند. یکی از دلایل این اتفاق زمانبر بودن پروسه دریافت کد اقتصادی شرکت است که متوجه نظام ثبتی کشور است.
اینها تنها بخشی از ابهاماتی است که در خصوص نماد اعتماد الکترونیکی مطرح است اما بحث قابل توجهی که نباید در این خصوص از آن چشم پوشیده شود موضوع ایجاد اطمینان و اعتماد در کاربران خدمات الکترونیکی است. ساده ترین و مطمئن ترین راه برای کسب اطمینان از صحت این نماد، مراجعه به وگاه اینترنتی enamad است. افراد می توانند دامنه وب سایت مورد نظرشان را از این محل جست و جو کنند. پس از ورود دامنه سایت صحت یا عدم صحت نماد الکترونیکی مشخص می شود.
منبع: گرداب