بمب ساعتی بافت‌های فرسوده تهران چقدر زمان دارد؟

بافت‌های فرسوده اگر چاره جویی منطقی برای ساماندهی آن نشود خود می‌تواند شروع کننده مشکلات سریالی درحد خرد و کلان شود.

وجود کوچه‌هایی باعرض کم در این بافت‌ها عبور و مرور ماشین در مواقع ضروری و اضطراری را غیر ممکن و بسیار دشوار کرده است به نحوی که در زمان وقوع حادثه‌ای مانند آتش سوزی، نمی‌توان به موقع آتش را خاموش کرد و به کمک آسیب دیدگان رفت.

**مقوله تلفیقی از کالبد روح و روان

سیر تاریخی شهرها در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که بسیاری از مناطق شهری در ابتدا روستا بوده است و با انجام ساخت و سازهای مختلف و غیر متعارف در این مناطق در نهایت تبدیل به شهر و کلان‌شهرها شده‌اند اما آنچه که در بسیاری از مناطق قدیمی، شهرها خود را نمایان می‌کند ساخت و ساز در محدوده‌ای به نام بافت فرسوده است.

عباد اله فتح اللهی مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با تاکید بر این که بافت فرسوده یک مقوله تلفیقی از کالبد و روح و روان شهر است، گفت: در نوسازی به بخش اجتماعی و انسانی نیز توجه شده است و ما معتقدیم درنوسازی همه جانبه و متوازن، باید هر دو مقوله کالبدی، اجتماعی و انسانی شهر مورد توجه قرار بگیرد. 

مدیر عامل سازمان نوسازی شهر تهران در جلسه کمیته امنیتی حقوقی ستاد بازآفرینی شهری پایدار کلان‌شهر تهران، تاکید کرد: تاکنون هیچ سرمایه ملی‌ای برای تأمین زیر ساخت‌ها و نوسازی در بافت‌های فرسوده هزینه‌ای نشده است.

 وی با بیان اینکه طبق مصوبه سال 1388 شهرداری و دولت ملزم به نوسازی سالانه 10 درصد از بافت‌های فرسوده کشور شده‌اند، تصریح کرد: بافت فرسوده با سه مؤلفه ریزدانگی، نفوذ ناپذیری و عدم استحکام تعریف می‌شود و هر محله‌ای که 51 درصد از آن دارای این سه ویژگی باشد، محله فرسوده شناخته می‌شود.

فتح اللهی تاکید کرد: بر مبنای این تعاریف 77 هزار هکتار بافت فرسوده در کشور و 3 هزار و 268 هکتار در تهران وجود دارد که با توجه به طرح تدقیق صورت گرفته این رقم به 3هزار و 798 هکتار برسد.

وی با تاکید بر اینکه شهرداری تهران تاکنون برای نوسازی بافت‌های فرسوده اقدامات گسترده‌ای انجام داده و ضمن چشم پوشی از منافع اقتصادی خود تخفیفات، عوارض و تشویقات زیادی را برای انجام این مهم لحاظ کرده است، اظهار داشت: 32 دستگاه اجرایی در نوسازی بافت‌های فرسوده زیر مجموعه و دارای مسئولیت هستند، اما هنوز هیچ یک پای کار نیامده‌اند.

مدیر عامل سازمان نوسازی شهر تهران درادامه به زلزله بم اشاره کرد و گفت: علی رغم هزینه 50 میلیون ریالی دولت برای شهر بم که جمعیت آن حدود 100 هزار نفر است، اما رضایت کامل شهروندان هنوز حاصل نشده است.

وی ضمن مقایسه شهر تهران با بم و تاکید بر الزام پیشگیری قبل از وقوع بحران، گفت: شهر تهران حدود 7 تا 8 میلیون جمعیت قانونی و 10 میلیون جمعیت واقعی دارد که یک میلیون و 150 هزار نفر آن در بافت‌هایی که واجد سه مؤلفه فرسودگی هستند، سکونت دارند و حدود 4 میلیون نفر در 14 هزار هکتار بافت ناپایدار موجود در این شهر ساکن هستند، اما تاکنون هیچ سرمایه ملی‌ای برای تأمین زیر ساخت‌ها و نوسازی در بافت‌های فرسوده هزینه نشده است.

فتح اللهی افزود: پس از نوسازی، تراکم جمعیت 2 برابر می‌شود، بنابراین در صورت عدم سرمایه گذاری بخش عمومی دراین بافت‌ها فقدان زیر ساخت‌های لازم و کمبود سرانه‌های خدماتی باعث ایجاد نارضایتی ساکنان خواهد شد.

وی 2 نقش را برای کمیته امنیتی حقوقی ستاد بازآفرینی پایدار کلانشهر تهران برشمرد و افزود: این کمیته هم نقش پیشگیرانه دارد که حاضر هستیم محله به محله آن را احصا کنیم تا از شکل گیری بافت‌های فرسوده جدید جلوگیری شود و هم نقش حمایت از دستگاه‌های  

اجرایی که این دستگاه‌ها را برای انجام شایسته ماموریت‌های خود در بافت‌های فرسوده حمایت کند.

فرهادی، معاون استاندار و فرماندار تهران در اینباره گفت: بافت فرسوده شهر، سالها است که در هم تنیده شده و حال ما بر آن هستیم تا آن را از نظر فرهنگی، اقتصادی، قومی، قبیله‌ای،‌ آداب و سوم و غیره تغییر دهیم و این امر جز با حمایت دستگاه‌های زیر مجموعه امکان پذیر نخواهد شد.

فرهادی ضمن تاکید بر ضرورت جلوگیری از ایجاد بافت‌های فرسوده جدید در حاشیه و اطراف شهرها، گفت: نوسازی بافت نیاز به نوسازی و ایجاد امکانات زیر ساختی جدید دارد، بنابراین شایسته است بودجه و اعتبار لازم برای تامین زیر ساخت ها و جبران کسری خدمات در این فرآیند مورد توجه قرار گیرد.

 براتلو‌ رئیس کمیته حقوقی و معاون امنیتی استاندار با اشاره به تدوین و پیش نویس آیین نامه اجرایی کمیته، افزود: اعضای کمیته امنیتی حقوقی ستاد باز آفرینی پایدار کلانشهر تهران مستحضر باشند که کاری زیر بنایی و حائز اهمیتی را انجام می‌دهند و اگر جایی از این کار به هر دلیلی ناقص انجام شود، قطعا در گام ها و پروژه‌های بعدی نیز موفقیت حاصل نخواهد شد.

گفتنی است، بحث نوسازی بافت‌های فرسوده،  یک بحث ملی است، بنابراین ضروری است که تمامی دستگاه‌های اجرایی برای انجام این مهم کمک کنند.