چرا عربستان کفایت مدیریت مراسم حج را ندارد؟

بروز اتفاقات متعدد در طول سالیان گذشته در یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات مسلمانان در مکه مکرمه و در موسم حج تمتع توانایی خاندان آل سعود در مدیریت این اتفاق مهم جهانی را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

حضور میلیونی مسلمانان مشتاق از تمامی گوشه و کنار جهان و برپایی مراسم باشکوه عملیات حج تمتع در روزهایی خاص نیازمند مدیریتی بالا و توانمندی گسترده است که به نظر می‌رسد خاندان حاکم عربستان سعودی از توانایی لازم برای انجام چنین مراسمی ناتوان است.

زائران خانه خدا، مراسم برائت را همه‌ساله با الهام از تعالیم اسلام و قرآن برگزار می‌‏کنند و در آن، ضمن دعوت مسلمانان به اتحاد، بیزاری خود را از دشمنان اسلام به‌ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی اعلام می‌‏دارند. بر اثر این یورش بی‏رحمانه در خانه امن الهی، چهارصد نفر از حجّاج ایرانی به شهادت رسیده و بیش از هزار نفر نیز زخمی شدند. حمله به زائران خانه خدا نشان داد که سردمداران وهابی عربستان، نه تنها لیاقت خدمت به حرمین شرفین در این کشور را ندارند، بلکه برای اثبات سرسپردگی خویش حاضرند احکام محکم الهی را نیز زیر پا بگذارند. در این مراسم راهپیمایان ، پس از استماع پیام تاریخی حضرت امام خمینی(ره)، با شعار الله اکبر، لا اله الا الله و مرگ بر آمریکا برای ادای نماز مغرب روانه حرم شدند. پس از طی مسافتی، در حالی که جلوی جمعیت عظیم راهپیمایان، زنان و گروهی از جانبازان در حرکت بودند، ناگهان ستونهایی از نظامیان آل سعود هویدا شد. آنان لحظه‌ای بعد به‌طرف صفوف حمله کردند و با باطوم بر سر و روی زائران بی‌گناه کوبیدند. این گروه از یک‌سو و گروه دیگری نیز از بالای پله‌ها و ساختمانها سنگ و آجر، آهن، شیشه و بلوک سیمانی بر سر و روی مردم می‌ریختند. پس از آن، شلیک گازهای سمی و خفه کننده آغاز شد و به‌دنبال آن رگبار گلوله‌ها به‌قصد کشتن راهپیمایان برائت از مشرکین به‌سوی آنان سرازیر گردید و پیکرهای پاک آسمانی که جرمشان اعلام برائت و بیزاری از آمریکا، اسرائیل و ایادی ناپاک آنها بود، در خاک و خون غلتیدند.

در سال 1990 بر اثر ازدحام جمعیت در تونل منتهی به مسجد الحرام و افتادن حجاج زیر دست و پای دیگران 1426 نفر کشته شدند.

رمی جمرات اما شاهد بیشترین حوادث ناگوار بر ضد زایران بوده و عمق ناتوانی آل سعود در اداره این مراسم مذهبی را نشان داده است. در مراسم رمی جمرات سال 1994 (1414 قمری) به‌علت ازدحامی که به‌هنگام خروج حجّاج از منا روی پل جمرات روی داد، 270 زایر بی‌گناه جان خود را از دست دادند. مقامات عربستان در سالهای بعد مدعی شدند که تغییراتی را برای جلوگیری از بروز حوادث مشابه انجام داده‌اند تا چنین حوادثی تکرار نشود، اما چهار سال بعد در سال 1998 بار دیگر حادثه‌ای مشابه تکرار شد که در نتیجه آن 118 تن از حجّاج بیت الله الحرام جان باختند.

در روز عید قربان سال 1424 ق. (بهمن 1382 و فوریه 2004) نیز حادثه‌ای مشابه در منطقه رمی جمرات افتاد که به شهادت 244 حاجی و مجروح شدن دهها نفر دیگر انجامید.

این البته پایان کار حوادث وحشتناک در رمی جمرات نبود، در سال 2006 میلادی بار دیگر حادثه‌ای مشابه تکرار شد و بر اثر ازدحام جمعیت در ورودی شرقی پل رمی جمرات 345 نفر کشته و 289 نفر زخمی شدند.

حاکمیت عربستان که سعی داشت بی‌کفایتی خود در تکرار این حوادث را انکار کند، علت اصلی این حادثه را اصرار زایران برای حمل اسباب و اثاثیه خود به‌هنگام رمی اعلام کرد.

همچنین در سال 1997 در آتش‌سوزی گسترده‌ای که در منی به وقوع پیوست 340 حاجی به شهادت رسیده و 1500 نفر دیگر نیز زخمی شدند.

در سال 2006 نیز بر اثر فرو ریختن ساختمان یک هتل 8طبقه در مکه مکرمه 76 نفر از زایران که همگی از حجاج آسیایی بودند، جان خود را از دست دادند. گزارش‌های رسمی از عربستان سعودی حکایت از آن داشت که ساختمان این هتل در زمان ریزش بیش از 40 سال قدمت داشته و برای اسکان زایران محل مناسبی نبود، این در حالی بود که ریزش هتل زمانی اتفاق افتاد که بیشتر زایران در محل حاضر نبودند، در غیر این صورت تلفات این اتفاق بسیار بیش از این ارقام می‌شد.

جمعه گذشته نیز بارش و باد شدید در مکه به سقوط یک جرثقیل در سمت شرق مسجدالحرام یعنی قسمت مسعی منجر شد. بر اساس تازه‌ترین آمار اعلام شده در این حادثه 107 زایر به شهادت رسیده و 238 نفر نیز زخمی شدند.