به گزارش پايداري ملي، اندیشکده «بروکینگز» دریادداشتی به قلم «پیتر دبلیو سینگر» و «توماس رایت»، خطاب به باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا مینویسد: در طول 4 سال گذشته، دولت شما تلاش زیادی کرد تا تولید یکی از سلاحهای قرن بیستم، یعنی بمب اتم را کاهش دهد که همین امر یکی از دلایلی بود که باعث شد شما جایزه صلح نوبل را دریافت کنید. با این حال، در همین دوره، آمریکا استفاده از فنآوریهای نظامی نوین و انقلابی را آغاز کرد که همگی میتوانند به سلاحهای قرن بیست و یکم تبدیل شوند.
* تغییر بزرگ در صنعت اسلحه سازی
در سالهای گذشته، صنعت اسلحه سازی با نسل جدیدی از فن آوری پیشرفته تغییر پیدا کرد که هدف گیری انسان را، هم از نظر جغرافیایی به خارج از میادین جنگ و هم از نظر زمانی، به پس از زمان عملیات نظامی منتقل میکند.
این نوع فنآوری، شامل سیستمهای عینی و واقعی مانند هواپیماهای بدون سرنشین و نوع جدیدی از سلاحهای مجازی، یا بدافزارها میشود که قادر به انجام حملات سایبری هستند و پیامدهای واقعی را در دنیا به همراه دارند.
* پیشگامی آمریکا در انقلاب فنآوریهای نوین نظامی
آمریکا در این انقلاب، پیشگام بوده است. در حال حاضر، از سیستمهای بدون سرنشین آن که تعدادشان در هوا به بیش از 8000 و در زمین به 12000 میرسد، به طور روزانه در افغانستان استفاده میشود. فرماندهی سایبری آمریکا در سال 2010 کار خود را آغاز کرد و ارتش این کشور، میلیلاردها دلار را صرف عملیات سایبری کرده است. در همین زمان، سازمانهای اطلاعاتی غیرنظامی، به طور فزایندهای از این فنآوریها در یک سری از عملیات نه چندان پنهان خود و به اصطلاح «جنگهای پنهان»، که در مطبوعات فاش شدند، استفاده میکنند.
* آمریکا ویروس استاکس نت را برای خرابکاری در برنامه هستهای ایران، پخش کرد
بیش از 400 حمله توسط هواپیماهای بدون سرنشین، به جاهایی مانند پاکستان و یمن صورت گرفته است. علاوه براین، آمریکا ویروس استاکس نت را برای خرابکاری در برنامه هستهای ایران، پخش کرد که این اولین استفاده شناخته شده از یک سلاح سایبری در جهان بود که برای مقاصد خاصی طراحی شده است.
چنین سلاحهایی پیشرفته به نظر میرسند اما این تنها حاکی از آغاز راه است. در حال حاضر، فنآوریهای در حال توسعه، بسیار موثرتر و مستقلتر هستند و قادرند در مجموعه گستردهتری از شرایط کار کنند. ما در آغاز سالهای انقلاب فنآوریهای جنگی قرار داریم که می توان آن را با سرآغاز مکانیزه کردن و نیروی هوایی در میادین جنگ و یا ظهور و ورود بمب اتم، مقایسه کرد.
* توصیه
آقای اوباما، شما میدانید که یک فرصت دارید –و شاید هم ناچارید- تا درکترینی را ترسیم کنید که معیارهایی را ارائه دهد که طبق آن آمریکا ، این سلاحها را ایجاد کرده، گسترش داده و استفاده خواهد کرد. هدف شما باید ایجاد چهارچوبی باشد که نشان دهد آمریکا تا چه اندازهای به ادامه سیر تکاملی این فنآوریهای نوین انقلابی، معتقد است.
شما باید در تلاش برای آماده کردن شرایط مناظرات آینده و ایجاد دکترینی برای هدایت، باید از شرایط قابل مقایسه در گذشته عبرت بگیرید و در یک سخنرانی مهم ریاستجمهوری، به اوج خود برسید.
* راه سومی برای مقابله با برنامه اتمی ایران
به دلیل قانع کنندهای، این سلاحهای جدید، تبدیل به مشخصه سیاست خارجی این دولت شدهاند. آنها گزینههای جدیدی را در اختیار قرار میدهند که ثابت شده، دقیقتر و متناسبترند و نسبت به گزینههای قبلی موجود، خطر کمتری دارند.
از این سلاحها بارها در عملیاتهای موفق استفاده شده است که موجب نجات جان سربازان و از بین بردن رهبران مهم تروریستی شده است و راه سومی را برای مقابله با برنامه اتمی ایران، دراختیار آمریکا قرا داده است.
* گسترش سلاحهای هستهای، جهانی شده است
با این همه، شرایط تغییر کرده است. اولا، گسترش سلاحهای هستهای، جهانی شده است. آمریکا در این راه پیشگام است اما کشورهای بسیاری نیز به دنبال آن حرکت میکنند. در پایان سال 2012، 76 کشور دیگر نیز دارای برنامههای نظامی رباتیک شده و بیش از 100 کشور به قابلیتهای سایبری دست پیدا کردند.
دوما، مباحثات و مناظرات بین المللی، به طرز چشمگیری در مورد آنها افزایش یافته است که موجب افزایش فشار خارجی بر منافع سیاسی آمریکا شده است. این فشارها طیف وسیعی از مناقشات بین المللی بر سر حملات هواپیماهای بدون سرنشین و انتصاب گزارشگر ویژه سازمان ملل، تا مبارزات جدید سازمانهای مردمی در ممنوعیت پیشگیرانه نسل بعدی فنآوریهای درحال توسعه را شامل میباشد.
* تلاشها فاقد مهر تایید و اجازه اوباما هستند
در نهایت، دولت آمریکا پس از سالها سکوت، تلاشهای خود را برای وضع سیاستها و شرکت در این مباحثه در حال رشد، آغاز کرده است. این تلاشها، از سخنرانی دستیارانتان گرفته که در نهایت از استفاده از چنین فنآوریهایی در زمینه مبارزه با تروریسم قدردانی میکنند، تا اسناد کاری کم اهمیت، ازجمله تلاش جهت تعیین سیاست برای نسل بعدی سلاحهای اتوماتیک را شامل میشود.
این تلاشها شروع بسیار خوب داشتهاند اما ابتدایی و از هم گسیخته بودهاند. از همه مهمتر اینکه، این تلاشها فاقد مهر تایید و اجازه شما هستند که این برای تبدیل کردن نخستین مراحل آزمایشی، به اهداف و سیاستهای مقرر شده، ضروری است. کارهای بسیاری باقی مانده که باید انجام شوند و مهمتر از همه اینکه، شما باید آنها را در ملا عام اعلام کنید.
* دولتهای ترومن و آیزنهاور به سلاحهای انقلابی نوینی مجهز بودند
دولتهای ترومن و آیزنهاور که در دهههای 1940 و 1950 به سلاحهای انقلابی نوینی مجهز بودند، یک سری از بررسیهای جامع را برای درک بهتر این فنآوری، بهترین دکترین برای استفاده از آن و تاثیرات احتمالی آن در جغرافیای سیاسی و در سمت و سوی سیاست خارجی آمریکا، انجام دادند.
این دکترینها برای همیشه الزام آور نیستند و تمام مشکلات عصر اتم را حل نمیکنند. اما این تلاشها ارزشمند بودهاند. تعیین دکترینهای هستهای در ملا عام، محیط راهبردی را برای بهترشدن نه تنها در برابر دشمنان، بلکه در روابط آمریکا با متحدانش، شکل میدهد. علاوه بر این، مباحثات به تعیین شرایط گفت و گوی بین المللی و داخلی و همین طور معرفی کنگره و مردم آمریکا به دنیایی از فنآوریهای نوین و قدرتمند و همچنین مسئولیتهای مهم جدید، کمک میکند.
*جایگاه آمریکا در تولید و استفاده از نسل جدید جنگافزارها
امروز، آمریکا باید تلاش مشابهی را پیرامون نسل جدید جنگافزارها، آغاز کند. این تلاش، باید به سوالات مهمی پاسخ دهد که عبارتند از:
• اهداف مهم راهبردی و معیارهای اخلاقی که موجب گسترش این فنآوریهای نوین میشود، چیست؟ آیا محدودیتهایی هستند که باید اعمال شوند و یا زمینهای از فنآوری وجود دارد که باید به طور پیشگیرانه ممنوع شود؟
• آیا قوانین بین المللی موجود برای پوشش دادن به گسترش و استفاده از این فنآوریهای نوین، کافی هستند، یا اینکه شکافهای به وجود آمده باید پر شوند؟
• وجه تمایز بین ارتش و سازمانهای اطلاعاتی غیرنظامی در استفاده از این فنآوریها چیست؟ چه چیزی استفاده از این فنآوریها را در یک اقدام مخفیانه، با استفاده از آن در جنگ، متمایز میکند؟
• نقش مناسب کنگره در مقابل شاخه اجرایی کشور چیست؟ چه زمانی به مجوز گسترش عملیاتی این فنآوریها در مقایسه با ابلاغ آن، نیاز است؟ آیا حتی در زمانی که پرسنل آمریکایی در معرض خطر هستند نیز، «قطعنامه قدرتهای جنگی» اجرا خواهد شد؟
• آیا معیاری مهم و کلیدی وجود دارد که طبق آن بتوان فهمید آمریکا چطور به همین شکل دیگر کشورها، از جمله دشمنان احتمالیاش را در استفاده از این فنآوری ارزیابی خواهد کرد؟
• آمریکا برای هماهنگ شدن با متحدان اصلیاش درگسترش و استفاده از دکترینها چطور برنامهریزی کرده است؟
• آمریکا چگونه میتواند مطمئن باشد که فن آوریهایی که خطر فیزیکی را برای عامل آن کاهش میدهد، ما را ازعواقب سیاسی استفاده از آنها شگفت زده نخواهد کرد؟
* باید در مورد مسائل احتمالی، واقع بین بود
باید در مورد مسائل احتمالی، واقع بین بود. با وجود اینکه با دکترینهای اولیه در مورد سلاحهای اتمی، پاسخ به این سوالات قابل تغییر خواهد بود، اما هدف این است که شما دیدگاهی را در سطح ریاستجمهوری ارائه دهید که شکافهای امروز را در مباحثات پر کرده و سیاست آینده را هدایت کند.
در این میان، بحث مخالفتی وجود دارد که بهتر است برای ترس از آگاه شدن رقبا ، مطرح نشود و به طور یکجانبه به آمریکا بپیوندد. در غیر این صورت، هیچ ابتکارعملی موفقیتآمیز نخواهد بود، مگر اینکه تمام دیگر کشورها آن را بپذیرند که البته این کار را نخواهند کرد.
* این احتمال وجود دارد که روالی که آمریکا آغاز کرده است، مورد سوءاستفاده قرار گیرد
این کار یک اشتباه است. هر قدر که شما کمتر حرف بزنید، آن خلاء بیشتر توسط دیگران و به روشهای زیان آوری پر خواهد شد. آمریکا پیش از این، ازاین فنآوریها استفاده کرده است؛ اما بدون توضیح مناسب. در نتیجه این احتمال وجود دارد که روالی که آمریکا آغاز کرده است، مورد سوءاستفاده قرار گیرد.
دیگر کشورها و بازیگران غیردولتی، از این فنآوریها به روشهای بسیار ناشیانه و غیرتبعیضآمیزی استفاده خواهند کرد اما مدعی خواهند شد که تنها از آمریکا دنباله روی میکنند. نهایتا، این بحث به آسانی متوقف نخواهد شد زیرا آمریکا جزوی از آن نیست.
* پیروزی اخیر دولت اوباما در دادگاه، در خصوص هواپیماهای بدون سرنشین
سازمانهای بین المللی با بازرسیها و طرح قراردادهای جدید به کار خود ادامه خواهند داد؛ هرچند به احتمال زیاد تاثیرگذار نخواهند بود، اما با این وجود، آمریکا را منزوی خواهند کرد و قدرت نرم ما را به تدریج از بین خواهند برد. در داخل کشور، هر قدر که از 11 سپتامبر فاصله میگیریم، بنیادهای اولیه مربوط به کنگره و حمایت مردمی در استفاده مخفیانه از این فنآوریها کم کم از بین میروند.
در واقع، دولت به تازگی در پروندهای در دادگاه پیروز شده است که طبق آن میتواند سکوتی را که در خصوص برنامه هواپیماهای بدون سرنشین اختیار کرده است، حفظ کند.
* لزوم ایجاد معیاری بین المللی
در ابتدای این بحث، مرحلهای متعادل وجود دارد که هیچ هزینهای دربرندارد اما مستلزم یک شرطبندی بزرگ با مزایای فراوانی در مقایسه با گزینه سکوت است. شما میتوانید دیدگاه خود را ارائه دهید که این امر به هدایت توسعه سیاست داخلی در سازمانهای متعدد و همچنین کاهش نگرانیهای داخلی و خارجی کمک میکند.
از همه مهمتر، نظر یک فرمانده کل قوای مورد احترام، با تخصص قوی در قانون، میتواند معیاری بین المللی ایجاد کرده و به آمریکا اجازه دهد تا ائتلاف بزرگی از کسانی را که در این موضوع هم عقیدهاند، ایجاد کند و شناسایی و جداسازی آن دسته از کسانی که از این معیار منحرف شدهاند را آسانتر سازد.
این امر به آمریکا کمک میکند تا نفوذ خود را در آینده این فنآوریها حفظ کند حتی با وجود آنکه آنها در خارج از کنترل ما توسعه و تکامل پیدا کنند.
آقای اوباما، شما در حال حاضر با سخنان خود، نه تنها شرایط مذاکرات را تعیین خواهید کرد، بلکه میتوانید آن را به پایانی بهتر هدایت کنید. این تلاشی است که رهبران دنیا برای آن جایزه نوبل میگیرند.