ازدواج در سن بالا این روزها به مشکلی روانی اجتماعی درکنار مشکلات تحصیل و اشتغال جوانان بدل شده است که بیش از خود جوانان نگرانی خانوادههای آنها را از به تاخیر افتادن روند طبیعی به دنبال دارد. در کشور ما بنا به دلایل عرفی برای دختران تاخیر درازدواج بیشتر از پسران نامطلوب محسوب میشود.
ازدواج در سن بالا این روزها به مشکلی روانی اجتماعی درکنار مشکلات تحصیل و
اشتغال جوانان بدل شده است که بیش از خود جوانان نگرانی خانوادههای آنها
را از به تاخیر افتادن روند طبیعی به دنبال دارد. در کشور ما بنا به دلایل
عرفی برای دختران تاخیر درازدواج بیشتر از پسران نامطلوب محسوب میشود و
درحالی که شایعات متعددی مبنی بر اینکه مشکل افزایش سن ازدواج در ایران
بیشتر منحصر به دختران متولد دهه شصت است، منتشر میشود، هنوز کسی نتوانسته
بهدرستی بگوید تعداد زنان و مردان در سن ازدواج چه تعداد است. همانطور
که این روزها کمتر پسر و حتی دختری حاضر میشود ندیده و نشناخته تن به
تقدیری بدهد که خانواده برای او در نظر گرفتهاند به همان میزان سنت ازدواج
در سنین کمتر از سی سال نیز در حال بر افتادن است.
بر اساس
گزارشی که 9 سال پیش معاونت مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان منتشر
کرده بود، کل جمعیت هرگز ازدواج نکرده 10 سال به بالا در ایران 23 میلیون
نفر بود که از این تعداد حدود 13 میلیون نفر را مردان و 10 میلیون را زنان
تشکیل میدادند. جمعیت مجردان قطعی نیز که بین 30 تا 65 سال را شامل میشود
بر اساس سرشماری سال 85، یک میلیون و 220 هزار نفر بود. در این تحقیق، 60
درصد از پاسخگویان بهترین سن ازدواج برای پسران را بین 25 تا 29 سال دانسته
و 23 درصد از آنها گفته بودند که سن مناسب برای ازدواج پسران 30 تا 35 است
اما امروز با گذشته کمتر از ده سال آمارها حاکی از آن است که تمایل اغلب
جوانان به ازدواج در سنین بالا حتی بالای 35 سال بیشتر شده و از سوی دیگر
تعداد مجردان قطعی سه برابر شده است.
یک جوان ازدواجنکرده بهازای هر 2 خانوار
جدیدترین
آمار تحصیلکردگان ازدواجنکرده و در سن ازدواج در کشور نشاندهنده این
واقعیت است که جوانان امروزی هر وقت که خودشان دوست داشته باشند و صلاح
ببینند ازدواج میکنند. روزگذشته مدیرکل اطلاعات و آمار جمعیتی سازمان
ثبتاحوال گفت: رقم ازدواجهای بالای سن 35 سال در کشور رو به افزایش است.
علیاکبر محزون افزود: درحال حاضر سه میلیون و۹۹۰ هزار و ۷۴۱ جوان دارای
تحصیلات عالی ازدواج نکرده و در سن ازدواج در کشور وجود دارد که از این
تعداد یک میلیون و ۹۷۳ هزار و ۶۷۲ نفر آنها پسر و دو میلیون و 17 هزار و ۶۹
نفر آنها دختر هستند. محزون تصریح کرد: افزایش تحصیلات در کشور میل به
فرزندآوری را کاهش داده است. ایسنا نوشت؛ او با بیان اینکه تهران جزء
استانهایی است که کمترین نرخ موالید و ازدواج را در کشور داشته، تصریح
کرد: این مساله ناشی از تغییر سبک زندگی در کلانشهرهاست. حدود 2/11 میلیون
نفر جوان ازدواج نکرده و در سن ازدواج در کشور وجود دارد که بر این اساس به
طور متوسط به ازای هر دو خانوار یک جوان ازدواج نکرده و در سن ازدواج
داریم.
ناکامی اقتصادی به ناکامی ازدواجی میانجامد
مشکلات
مالی، مشکل بیکاری و شرایط نامناسب مسکن به عنوان مهم ترین دلایل بالا
رفتن سن ازدواج پسران مطرح میشود. در این شرایط باید ببینیم اگر پسری از
خانوادهای متوسط بخواهد ازدواج کند و بتواند از پس تمامی مسائل و مشکلات
فرهنگی بربیاید، تا چه اندازه از توان مالی لازم برای تامین هزینههای یک
ازدواج و زندگی متوسط برخوردار است. اکنون برگزاری یک عروسی در
خوشبینانهترین شکل بهطور متوسط بیش از 11 میلیون تومان هزینه دارد وخرید
حلقههای ازدواج و سرویس طلا در خوشبینانهترین شرایط حدود 4 میلیون تومان
هزینه برمیدارد. همچینن رفتن به ماه عسل برای سفر داخلی حدود یک میلیون
تومان هزینه در پی دارد. اجاره یک واحد آپارتمان 45 متری در مناطق متوسط
شهر بیش از 25 میلیون تومان و خرید چنین خانهای حدود 130 میلیون تومان
برای تازهداماد هزینه دارد. حال اگر در نظر بگیریم متوسط درآمد یک جوان در
ماه 600 هزار تومان است، او با جمعآوری همه این پول در 30 سالگی حدود 36
میلیون تومان پول نقد خواهد داشت که در شرایط امروز با این پول حتی
نمیتواند از پس تمامی هزینههای مربوط به عروسی، ماهعسل و تهیه مسکن بر
بیاید.
مشکلات نرمافزاری و سختافزاری ازدواج
سن
ازدواج یكی از شاخصههای مهم برای ارزیابی میزان سلامت و بهداشت جسمی و
روانی افراد یك جامعه محسوب میشود. یک مددکار اجتماعی در این مورد به
«آرمان» میگوید: مشکلات نرم افزاری و سخت افزاری متعددی فرایند ازدواج را
برای جوانان در کشور ما به تاخیر انداخته و به بعد از 35 سالگی کشانده است.
محمد زاهدیاصل میافزاید: از سویی مشکلات اقتصادی و نبود کار و مسکن باعث
میشود جوانان دیرتر ازدواج کنند و از سوی دیگر بالارفتن سطح توقعات باعث
میشود رغبت و جسارت کمتری برای این امر وجود داشته باشد. این استاد
دانشگاه ادامه میدهد: تمایل به انزوا بعد از سختشدن شرایط ازدواج ایجاد
شده است و مشکلات فقط به اینجا ختم نمی شود زیرا، از قدیم گفتهاند «از
دستهای بیکار هر کاری برمیآید» افزایش آمار بزهکاری و روابط تعریف نشده
نتیجه تاخیر در ازدواج و مشکلات اقتصادی و اجتماعی است که جوان را به این
سمت میکشاند. او میافزاید: برنامهریزی برای به موقع ازدواج کردن جوانان
درحالی باید انجام بگیرد که زیرساختهای آن ایجاد شود و تا زمانی که مشکلات
اقتصادی برطرف نشود نباید جوانان را به این امر تشویق کرد.
ناكامی و دامنه آسیبهای آن
سال
91 مرتضی طلایی، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران از افزایش
زندگی مجردی دانشجویی بین دخترها و پسرها در شهر تهران در محلات شمال شهر
خبر داد وگفت افرادی بدون ازدواج رسمی زیر یک سقف زندگی میکنند. یک
کارشناس در اینباره توضیح میدهد: هنگامی كه انگیزههای قوی نظیر تولیدمثل،
استقلال زیستی و تشكیل خانواده به وسیله موانع غیرقابل قبول یا موانعی كه
فرد برای رفع آنها ناتوان است، سركوب شوند یا معطل بمانند احساس ناكامی رخ
میدهد. روزبه مهدوی میگوید: احساس ناكامی یكی از الگوهای قدرتمند رفتاری
هنجاری، ارزشی و نگرشی است كه شخصیت و هویت فرد را زیر سلطه میگیرد و با
گذشت زمان قویتر میشود. این احساس به تدریج در تمامی ابعاد وجودی فرد
ناكام تسری مییابد و به اندیشه بزهكاری و ایجاد بسترهای جرمزای او
میانجامد. از سوی دیگر افزایش سن ازدواج و عدم ارضای جنسی به موقع
شكلگیری عقدههای روانی و انباشت آنها در شخصیت فرد را به دنبال دارد.