شماره دوم خبرنامه دیده بان
۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۳:۳۵
کارشناس مسائل بین الملل گفت: احیای روابط ایران و عربستان نشان دادکشور‌های آسیایی می‌توانند بدون مداخله غرب مناسبات و تعاملات خود را از راه دیپلماتیک و گفتگو برقرار کنند و به این نتیجه رسیدند ایران هراسی و انزوای ایران پروژه‌ای شکست خورده است.
به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری صداوسیما؛ گفتگوی ویژه خبری دیشب سیما ابعاد گوناگون احیای روابط ایران و عربستان، واکنش‌ها و پیامده‌های این اتفاق پرداخت.
مشروح این گفتگو را در ادامه می‌بینید:
مجری: قصد داریم ابعاد احیای روابط ایران و عربستان، واکنش‌ها و تأثیراتی که بر تحولات منطقه و بین الملل خواهد داشت را به همراه مهمانان برنامه مورد بررسی قرار دهیم. در استودیو در خدمت آقای دکتر محمد قادری کارشناس مسائل بین الملل و سرکار خانم مهدیه شادمانی پژوهشگر مسایل سیاسی هستیم و خانم شبیری همکارمان خبرنگار خبرگزاری صدا وسیما هم به صورت تلفنی یا اینترنتی به جمع ما اضافه خواهند شد.
سؤال: آقای قادری اگر بخواهیم مهمترین نکات این خبری که حالا به اصطلاح بمب خبری هم از آن یاد شد بگویید تیتروار در این دو دقیقه چه مواردی را می‌توانید به آن اشاره کنید؟
قادری: مهمترین پیام یا در واقع اتفاقی که در جریان این توافق صورت گرفته است و به دنیا مخابره شد این بود که کشور‌های حوزه غرب آسیا یا به عبارتی کشور‌های آسیایی می‌توانند بدون مداخله غرب و بدون رفتار‌های مداخله جویانه کشور‌های غربی می‌توانند مناسبات و تعاملات و در واقع تحولات فی مابین خودشان را از طریق دیپلماتیک و گفتگو محور حل و فصل کنند نکته دومی که می‌شود به آن اشاره کرد این است که هندسه شکل گرفته در نظام بین الملل سمت و سویی دیگر پیدا کرده است، تحولات اخیر به ویژه از سوی عربستان سعودی در جریان این توافق نشان دهنده این هست که کشوری مثل عربستان که به نوعی می‌شود گفت که ژاندارم غرب و امریکا در منطقه غرب آسیا بود امروز دستکم بخش قابل توجهی از تخم مرغ‌های خودش را از سبد غرب و ایالات متحده خارج کرده است، این دلایلی دارد که حالا من در ادامه بحث به آن اشاره خواهم کرد نکته سومی که می‌شود به آن اشاره کرد این است که به هر شکل کشور‌های منطقه به این جمع بندی رسیدند که پروژه‌ی ایران هراسی و پروژه‌ی انزوای ایران پروژه‌ای شکست خورده است، مهاجم و نامطلوب و عنصر نامطلوب در عرصه‌ی بین المللی معرفی کند امروز با شکست این پروژه‌ها یک کشوری مثل عربستان سعودی پای میز مذاکره با ایران می‌نشیند و یک ابرقدرت بین المللی مثل چین می‌آید و میانجی گری می‌کند در این رابطه، این سه پیام اصلی به نظرم مهم بود در این رابطه و، اما نقطه‌ای که می‌شود به آن به صورت ویژه‌تر اشاره کرد این است که روند دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به این ایستگاه ختم نخواهد شد و اتفاقات بسیار خوبی در ادامه رقم خواهد خورد.
مجری: خانم شادمانی آقای دکتر مدنظرشان چند تا پیام بود حل و فصل مسائل منطقه بدون غرب، بحث هندسه نظام بین الملل در منطقه که به هر حال به سمت و سوی دیگری می‌رود شکست خوردن محور ایران هراسی یا به هر حال آن سیاست منزوی کردن ایران و در نهایت پیامد‌های مثبتی که می‌تواند در ادامه به همراه داشته باشد نظر شما چیست؟
مهدیه شادمانی: این توافق باید یک دید واقعگرایانه داشته باشیم یعنی اینکه هم سمت و سوی مثبت آن مورد توجه قرار بگیرد و هم ابعادی که حالا احتمالات و ابعاد منفی‌ای که دارد ببینید متأسفانه آن چیزی که ما از دیروز شاهد هستیم حالا یک شعف زیادی هست و یک حالا دیدگاهی که حالا در خصوص این توافق ایجاد شده است، به نظر من یک دیدگاه حالا هیجانی ایجاد شده است به نظر بنده ما باید از دیدگاه واقع بینانه پیش برویم.
مجری: آن هیجان و شعفِ که در داخل نبوده بیشتر کشور‌های عربی و اسلامی بودند.
شادمانی: بله ببینید من می‌گویم نباید سمت و سوی این توافق به سمت آن چیزی که حالا انتظاراتی که در خصوص برجام رخ داد و در داخل انتظاراتی که در خصوص تحولات اقتصادی مدنظر بود من سمت و سو را به این سمت می‌برم که نباید شرطی شود جامعه‌ی ایران به این توافقات که حالا این ابراز بشود که در داخل جامعه باید حالا یک سری تغییرات خیلی مثبت اقتصادی رخ بدهد، اما در حالا جدا از این مسئله رابطه ایران وعربستان در طی سال‌های پیش از انقلاب و بعد از انقلاب حول سه محور شکل گرفته یعنی هم تعاملش وهم تعارضش، بحث هویت بودیعنی ابعاد ایدئولوژیکی و بحث تعارضات شیعه و سنی، دوم در خصوص رقابت‌های ژئوپلتیکی که در منطقه این که رخ داد، سوم هم در خصوص ساختار نظام بین الملل به نظر بنده ما این توافق را در کنار ابعاد مثبت آن که قطعاً تأثیرگذار است در گذر از نظام تک قطبی و یک جانبه گرایی آمریکا و انزوای امریکا را پیش از پیش خواهد داشت همچنین تضعیف رژیم صهیونیستی را خواهد داشت چرا که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از محور‌های جبهه مقاومت و حالا در سوی مقابل، عربستان به عنوان کسانی که در جبهه کمک رسانی به جبهه‌ی تکفیری حضور داشتند این‌ها توافق کردند پس این تضعیف رژیم صهیونیستی را در پی خواهد داشت، ولی باید به این توافق توجه داشته باشیم که آیا این توافق یک توافق راهبری است ما می‌توانیم در تمام مسائل سیاسی، امنیتی، اقتصادی و سیاسی بتوانیم یک اعتماد دو طرفه داشته باشیم به نظر بنده باید در برابر تمام اثرات مثبتی که این توافق دارد و ملت‌ها و دولت‌های اسلامی در منطقه خوشحال شدند چرا که می‌تواند نویدبخش امنیت و صلح در منطقه باشد چراکه دو بازیگری که روابطشان تنش زا بوده به سمت صلح و امنیت حرکت کردند به نظر بنده باید واکاوی بیشتر شود که آیا ببینیم که این می‌تواند یک توافق راهبردی باشد و می‌توانیم دو طرف به تعاملات بیشتری برسیم یا اینکه نه به سمت حالا توافق‌های کوتاه مدت هست و یک سمت و سویی که حالا بشود به سمت حالا مسائل مختلف داخلی و عناصر داخلی روابط دو کشور پیش برود.
سؤال: آقای دکتر در کل پیامد‌های گرم شدن روابط دو کشور در منطقه و در حوزه بین الملل از نظر شما چه مواردی است و چرا اینقدر رژیم صهیونیستی عصبانی شد از این خبر؟
قادری: بازتاب گسترده این اتفاق داشت و مشخصاً رژیم صهیونیستی نتوانست عصبانیت خودش را پنهان کند گرچه مثلاً نفتالی بنت، یائیر لاپید از منظر کوبیدن نتانیاهو به موضوع پرداختند و گفتند که رفتار نتانیاهو عربستان را هل داده در آغوش ایران، اما به هر شکل مقامات صهیونیستی به علت اینکه این توافق می‌تواند ارزیابی‌ها و سناریو‌های پیش بینی شده آن‌ها را در رابطه با کشور‌های منطقه به نوع قابل توجهی در واقع دگرگون کند حتماً عصبانی هستند ببینید طی ۷ سال قهر دیپلماتیکی که بین دو کشور وجود داشت و حالا دلایلش را خیلی نمی‌خواهیم واکاوی کنیم که چه اتفاقی افتاد، اما در این مدت بیشترین نفع وعایدی سهم کشوری بود که سهم در واقع کشور‌ها و مجموعه‌هایی بود که این‌ها دشمنی راهبردی و ماهوی دارند با محور مقاومت و کشور‌های از جمله جمهوری اسلامی ایران و حتی ملت عربستان سعودی، به چه علت؟ به دلیل اینکه اختلاف افکنی بین دو بازیگرمؤثر و قدرتمند در منطقه طبیعتاً فضا را فراهم می‌کرد برای اینکه در مناسبات شکل گرفته در منطقه بازیگران بتواند منویات زیاده خواهانه خودشان را به نوعی عملیاتی و اجرایی بکنند خب الآن با این توافق به هر حال در جزئیات توافق هم ذکر شده، بسیاری ازمناسباتی که دستخوش رفتار‌های خصمانه شده بود این‌ها دیگر جلویش گرفته می‌شود آن رفتار‌های خصمانه که بعضاً از سوی رژیم عربستان سعودی علیه جمهوری اسلامی ایران اتفاق می‌افتاد کاملاً هم جهت و هم سو با رژیم صهیونیستی بود نکته قابل توجه آن این است که فضا به مراتب دارد سنگین‌تر و سخت‌تر می‌شود نسبت به رژیم صهیونیستی، به چه علت؟ ببینید قاعده ماجرا این بود پس از بازگشت نتانیاهو به قدرت بسیاری از کارشناسان اینگونه تلقی می‌کردند که مناسبات بن سلمان مجددا ً با نتانیاهو برمی گردد به آن دوران طلایی گذشته خودش در دوران ترامپ، اما این اتفاق نیفتاد چرا؟ علتش کاملاً مشخص است اولاً دولت شکل گرفته در رژیم صهیونسیتی و در اراضی اشغالی امروز دولت قبلی نتانیاهو نیست یک دولت کاملاً سر خورده، ضعیف و متزلزل است نکته دوم اینکه قدرت بازیگری واشنگتن و تل آویو در منطقه به دلیل اقتدار روز افزون جمهوری اسلامی ایران و اینکه همه‌ی این کشور‌ها به این جمع بندی رسیدند که جمهوری اسلامی ایران قابل منزوی شدن یا قابل حذف از فرآیند‌های منطقه‌ای و بین المللی نیست امروز به یک نقطه رسیدند که مجبورند به نوعی فضای بازی را تغییر بدهند اینکه شما دیدید مقامات امریکایی به ظاهر استقبال کردند از این توافق، این استقبال منطقاً نباید اتفاق می‌افتاد به دلیل اینکه طبیعتاً مناسبات شکل گرفته بین ایران وعربستان به نفع امریکایی‌ها نخواهد بود، اما چرا این استقبال را آن‌ها از خودشان نشان دادند حداقل در موضع اعلامی به دلیل اینکه آن‌ها چاره‌ای نداشتند فرآیند‌هایی که طی چند ماه گذشته در کشور و منطقه اتفاق افتاد نشان داد که اولاً جمهوری اسلامی ایران از پس تحولات پاییز سربلند بیرون آمده و پروژه‌ی آشوب و ناامن سازی را با مشکل مواجه کرد و با شکست مواجه کرد و آن‌ها نتوانستند ایران به شکست بینجامند نکته دوم در واقع دست بسته ایالات متحده در معرکه اوکراین است پرونده‌ی دیگری در سیاست خارجی بایدن به بن بست خورده نکته سوم شما همین اخیراً دیدید گروه‌های پارلمانی جهان عرب وقتی در سوریه حضور پیدا کردند و دیدار کردند با بشار اسد یک پیغام بیشتر برای دنیا نداشت مقاومت در واقع پیروز این میدان بود و تمام کسانی که و کشور‌هایی که سوریه را از جهان عرب حذفش کرده بودند خودشان برگشتند و با سوریه در واقع مراودات را از سر گرفتند تحولاتی که در عراق اتفاق افتاد و قاعدتاً تمام این اتفاقات نشان دهنده این بود که جمهوری اسلامی ایران به دلیل یک راهبرد هوشمندانه در حوزه‌ی در واقع مناسبات راهبردی خودش در حوزه سیاست خآقای قادری: ببینید در واقع این یک تعریف و یک تحلیل درستی است، اما ابعاد دیگری همین موضوع دارد ابعاد دیگر آن برمی گردد به اینکه اولاً مشخصاً دولت سیزدهم در ابتدای اینکه سر کار آمد.
مجری: آقای دکتر منظور این است که کشور‌های مقاومت همه در کنار هم به این پیروزی‌ها رسیدند و در جمع بندی باعث افزایش قدرت مقاومت در منطقه و جهان می‌شود؟
قادری: حتماً این تحلیل درست است، اما عرض بنده این هست که در واقع اتفاقاتی که در منطقه افتاد در مجموع این برون داد و این پیام را به دنیا مخابره کرد که اولاً این کشور‌ها توانستند در مقابل نظام سلطه با حفظ استقلال خودشان در واقع و پذیرش تمام فشار‌ها توانستند در مقابل منویات و زیاده خواهی‌های نظام سلطه ایستادگی کنند در نهایت عرضم این است که اگر ما بخواهیم فرآیند شکل گرفته و اتفاق افتاده را تحت عنوان صِرف این ماجرا در نظر بگیریم در واقع ابعادآن ممکن است نادیده بگیریم ابعاد فراتر از این موضوع است ابعاد در حوزه بین المللی باید تحلیل بشود نه فقط در حوزه‌ی منطقه ای، چرا؟ چون اگرعربستان و جمهوری اسلامی ایران را به عنوان دو بازیگر صرف منطقه‌ای در نظر بگیریم یک نسخه را برای آن خواهیم پیچید، اما ما تحولات اخیر در دنیا از معرکه اوکراین گرفته تا تحولاتی که در شرق آسیا اتفاق افتاد تا تحولاتی که در منطقه خودمان اتفاق افتاد نشان دهنده این هست که یک بازیگر مؤثر بین المللی به عنوان ایران به عنوان جمهوری اسلامی ایران ظهور و بروز پیدا کرده در کنار چند کشور دیگر تشکیل یک بلوک قدرت جدید در نظام بین الملل داد، آن وقت داستان متفاوت خواهد بود ببینید سیل در واقع مسیر کشتیرانی که جمهوری اسلامی ایران الآن با امریکای لاتین باز کردند در حوزه تجارت خارجی، این اساساً شما می‌دانید تندرو‌ها و افراطی‌های کنگره امریکا داد و بیدادشان بر سر دولت بایدن به هواست که چرا جلوی این گرفته نمی‌شود، اما بر اساس منطق حقوق بین الملل و حقوق آب‌های بین المللی دارد اتفاق می‌افتاد و کسی نمی‌تواند به جمهوری اسلامی ایران در این رابطه، تعرضی کند چرا؟ چون اولاً قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران به نقطه‌ای رسیده که کسی جرأت تعرض نمی‌کند. همزمان که جمهوری اسلامی ایران فضای دیپلماتیک خود را طی ماه‌های گذشته در جلسات مذاکراتی سنگین هم در حوزه مذاکرات رفع تحریم ها، هم در مذاکرات منطقه‌ای با عربستان پیش می‌برد همزمان شهر موشکی اش را رونمایی می‌کند، همزمان دارداز پهپاد‌های خودش رونمایی می‌کند، پهپاد‌ها و موشک‌هایی که ضمانت ثبات صلح و امنیت در منطقه و در فرامنطقه است. اما رسانه‌ی غربی و رسانه‌ی در واقع معاند فارسی زبان روایتی که دارد تحلیل می‌کند والقاء می‌کند به مخاطبش چیست؟ تلاش می‌کند ایران را در کنار روسیه، در معرکه اوکراین با عنوان یک کشور متجاوز و تروریست قلمداد بکند این همان نقطه‌ای هست که پس معلوم است جریان نظام سلطه از این قدرت و از این مؤلفه‌های قدرتی که دارد به صورت روز افزون اقتدارآفرینی می‌کند برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان محور جریان مقاومت حتماً دارد ضربه می‌خورد بنابراین تلاش می‌کنیم در فرآیند جنگ شناختی و ادراکی اولاً ایران را از یک کشور صلح طلب که حتی در حوزه دفاعی امنیتی هم کاملاً فرآیند‌های آن صلح طلبانه است در حوزه هسته‌ای هم فرآیند‌های آن و برنامه‌های آن صلح طلبانه است تبدیل بکند به یک کشوری که به دروغ دارند می‌گویند مثلاً جمهوری اسلامی ایران پهپادهایش را در اختیار روسیه قرار داده برای زدن اوکراین یا مثلاً در موضوعات اخیر فرآیند‌های حقوق بشری یا به اصطلاح حقوق بشری را دارند علیه ایران مثل همین صحبت اخیری که مقامات اروپایی کردند که ایران باید برای این جریان بدحالی دانش آموزان در مدارس به خصوص دختران، کمیته حقیقتیاب شکل بگیرد اصلاً یک فرآیند مضحک، یک جریان رسانه‌ای مضحک، جمهوری اسلامی ایران را با همه‌ی سابقه و همه‌ی کارنامه‌ی روشن و شفافش در موضوع جایگاه زن و در حوزه به خصوص تحصیلات عالیه‌ی زنان و دختران ایرانی می‌آیند متهم می‌کنند در فرآیند جنگ ادراکی به اینکه دارد عالماً عامداً دختربچه را در مدرسه مسموم می‌کند پس این نشان دهنده این است که مؤلفه‌های اقتدارآفرین و قدرت آفرین جمهوری اسلامی ایران به نقطه‌ای رسید که امروز نظام سلطه با تمام بازیگرانش و با تمام ابزارو امکاناتی که پای میدان آورد اذعان دارد می‌کند که من شکست خوردم. اتفاقی که در ۲۲ بهمن امسال افتاد حضور چند ۱۰ میلیونی مردم، عموماً دهه‌ی هفتاد، هشتادی که با تحلیل به قول فرمایش حضرت آقا در میدان ۲۲ بهمن حاضر شد در واقع زنگ پایان شکست جنگ شناختی بود همین نسل مگر در شبکه‌ی اجتماعی نیست طبیعتاً باید در شبکه‌ی اجتماعی مجاب می‌شد که نیاید در راهپیمایی ۲۲ بهمن، اما چرا آمد؟ نشان می‌دهد که پس آن پروژه‌ها همه شکست خورده وش در حوزه سیاست خارجی؟ شما ببینید طی همین دو سه سال گذشته تلاش فراوانی شد که ایران یا با طالبان درگیر بشود، یا در مرز‌های شمالی با آذربایجان درگیر شود یا درگیر دعوا‌هایی در حاشیه خلیج فارس شود از طرفی گروه‌های تجزیه طلب گسیل شدند به داخل کشور، اغتشاشات و ناامن سازی داخل کشور، همه این‌ها در کنارهم، در کنار تشدید پروژه‌ی تحریم با تکمیل فشار حداکثری با مدل فشار هوشمند در واقع تلاش داشت تا ایران را از دایره خارج کند ورق برگشته امروز برکت مقاومت که حضرت آقا فرمودند در سخنرانی اخیرشان این برکت مقاومت است که جمهوری اسلامی ایران را پابرجا نگه داشته و امروز تمام کشور‌هایی که یک روزی جمع بندی شان این بود که می‌توانند از روی ایران رد شوند امروز مجبورند بیایید در این فرآیند توافق کنند و در واقع دست دوستی دراز کنند البته ویژه کشور‌های منطقه مثل عراق و عمان و بعد هم چین قابل ستودن است، این منطق واین فضا کاملاً از سوی آن‌ها درک شد و کمک شد به این فرآیند و این اتفاق در آینده هم اگر اراده کافی نزد دو کشور وجود داشته باشد حتماً به سمت و سو‌های بسیار خوبی پیش خواهد رفت.
مجری: خانم شادمانی رژیم صهیونیستی برای عادی سازی روابط با کشور‌های عربی، کشور‌های منطقه و دور کردن از ایران خب هزینه‌های زیادی کرد، این وضعیت و این خبرو نزدیک شدن و احیای روابط ایران وعربستان به اذعان بسیاری از کارشناسان گویا آن هزینه‌ها و سیاست‌های رژیم صهیونیستی را بر باد رفته می‌دانیم فکر می‌کنید این احیای روابط ایران و عربستان چه تأثیری روی مناسبات رژیم صهیونیستی بگذارد کما اینکه در حال حاضر هم یک مسائل و اختلاف‌های داخلی در این رژیم شدت گرفته است؟
شادمانی: با توجه به همان اختلاف‌های داخلی که در رژیم صهیونیستی دیده می‌شود و حالا بخواهیم در ابعاد روابط با کشور‌های دیگر مثل امارات و بحرین که عادی سازی کردند مورد توجه قرار بدهیم قطعاً بازتاب حالا و بازخوردی که حالا کشور‌های اسلامی دارند در خصوص این توافق می‌توانند تأثیرگذار باشد بر این عادی سازی، یعنی اینکه عادی سازی که رخ داده در حال روابط دیپلماتیکی که شکل گرفته بین امارات و بحرین با توجه حالا به دیدگاه عربستان و اهمیتی که کشور بحرین برای عربستان دارد و همچنین روابطی که امارات با جمهوری اسلامی ایران دارد قطعاً این‌ها می‌تواند یک روابط تضعیف آمیزی را با رژیم صهیونیستی ایجاد کند ببینید هم بحث رژیم صهیونیستی را می‌توان بحث عادی سازی را پیگیری کرد، ولی قطعاً ما نباید از آن جوابی که حالا هم ایالات متحده امریکا و هم رژیم صهیونیستی در برابر این توافق می‌دهند نباید مغفول بمانیم و باید به این توجه داشته باشیم قطعاً آن‌ها هم راهبرد‌های خودشان را دارند هرچند که ایالات متحده امریکا یک واکنش خنثایی را نسبت به این توافق اعلام کرد حالا قطعاً نسبت به حالا حضور چین به عنوان یک ابرقدرت برای این مسئله توافقی که ایجاد شد و زنگ خطر را برای پدرخواندگی آمریکا در منطقه غرب آسیا ایجاد کرد، آن‌ها هم برنامه‌های متقابلی را خواهند داشت شاید عربستان سعودی را وادار کنند با توجه به اینکه عربستان سعودی و کلاً به عنوان یک بازیگر بر اساس منافع خودش قدم برمی دارد ما باید متوجه این خطرهم باشیم که شاید عربستان سعودی در چندین میدان بخواهد بازی کند یعنی هم در توافق با ایران و همچنین در جهت عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی بنابراین این خطر‌ها هم باید مورد توجه ما قرار بگیرد یعنی اینکه امکان این دارد که روابط رژیم صهیونیستی با دولت‌های اسلامی که عادی سازی کرده تضعیف شود یا اینکه امکان این را دارد که بخواهد بر اساس آن ساختار بین الملل و حالا بازی قدرتی که وجود دارد و منافعی که عربستان برای خودش در نظر می‌گیرد بخواهد در جهت میدانی بازی کند که عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را هم در پیش داشته باشد.
مجری: تحولات خوبی داشتیم خبر‌های خوبی داشتیم شما هم به آن اشاره کردید بحث سفر آقای گروسی را به ایران داشتیم خبر‌های خوبی بود این را حالا بگذاریم در کنار آن موفقیت‌های ایران در حوزه تجارت خارجی مثل شانگهای، مثل اتحادیه اقتصادی اوراسیا، مثل دعوت از ایران برای بریکس و اخیراً هم که سفر ۱۵ کشور غرب آفریقا به ایران با آن جامعه هدف حدوداً ۴۰۰ ـ ۵۰۰ میلیون نفری یک موفقیت‌های خوبی در حوزه تجارت بین الملل داشتیم از طرف دیگر به آن اشاره کردید که کشور‌های عربی یک زمانی قید سوریه را زدند برگشتند به دامن سوریه و حتی درخواست کردند که سوریه برگردد به اتحادیه عرب و حالا این اتفاقی که احیای روابط ایران و عربستان داشتیم برخی کارشناسان معتقدند این به معنای پیروزی مقاومت در منطقه است چقدر با این تحلیل موافقید؟
این برکاتی که الآن دارد یکی پس از دیگری نازل می‌شود ثمره همان مقاومتی است که در کنار دیپلماسی هوشمندانه و یک سیاست خارجی هدفمند و راهبردی الآن دارد یواش یواش ثمراتش بروز پیدا می‌کند.
مجری: خانم شادمانی دانیل راسل دیپلمات ارشد آمریکایی که در دوران اوباما از دیپلمات‌های مطرح توی حوزه آسیای شرقی بود می‌گوید که واسطه گری چین بین ایران وعربستان می‌تواند پیامد‌های مهمی را برای امریکا داشته باشد و مشکلاتی را بر این کشور به همراه داشته باشد از آن ور مارک دِوُوبیتس مدیرعامل اجرایی اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی که از حامیان اصلی تشدید تحریم‌ها علیه ایران بود می‌گوید این یعنی عدم اعتماد عربستان به ایران، این صحبت‌هایی که دارد از سوی خود اندیشمندان امریکایی درباره این موضوع می‌شود فکر می‌کنید در آینده چه شرایطی را پیش روی امریکا حالا چه در حوزه بین الملل و چه در منطقه خواهد گذاشت؟
شادمانی: واکنش‌های ایالات متحده امریکا نسبت به این توافق دارد یک واکنش فعلاً خنثی بود ما نه مثبت دیدیم و نه منفی، ببینید آزادسازی پل‌های بلوک شده‌ای که ایران در عراق داشته توسط آمریکا می‌تواند چراغ سبز باشد، ولی از سوی دیگر به آن واکنشی که ایالات متحده امریکا نسبت به این توافق دارد شاید بتواند اثرات منفی دیگری داشته باشد ببینید چین برای این حضور در خلیج فارس و خاورمیانه، مؤلفه‌های اقتصادی را مورد نظر خودش قرار داد و برای دستیابی به منافع اقتصادی خودش به چه چیزی نیاز دارد به ایجاد ثبات و صلح در منطقه و عدم تنش بین بازیگران اثرگذار منطقه، بنابراین خودش را با عنوان یک بازیگر اصلی و یک ابرقدرت وارد رابطه میانجی گری میان ایران و عربستان کرد در صورتی که نشست‌های قبلی‌ای که برای ایجاد و احیاء رابطه بین ایران و عربستان رخ داده بود در بغداد بود بنابراین ما می‌بینیم که چین خودش را وارد کرده برای اینکه بخواهد یک چراغ قرمز را به امریکا نشان بدهد برای اینکه پایان حالا پدرخواندگی و سلطه‌ی امریکا در منطقه باشد در خصوص حوادث و رویداد‌های مختلفی که در حالا نظام بین الملل می‌خواهد رخ بدهد و آن چیزی که ما در منطقه‌ی غرب آسیا شاهد آن هستیم.
مجری: یعنی شما از یک طرف نگاه منفی دارید از یک طرف نگاه مثبت؟
شادمانی: باید واقع بیانه نگاه کرد یعنی اینکه قطعاً ایالات متحده‌ی امریکا هم شاید بخواهد این فضا را برای منافع اقتصادی خودش ناامن کند و بحران‌های مختلفی را استارت بزند به نظر من باید به این مسئله هم نگاه کرد.
مجری: حتی به قیمت اینکه بخواهد دیپلماسی را به چین ببازد؟
شادمانی: من می‌گویم باید با دید باز برویم جلو، یعنی اینکه هم اثرات منفی را ببینیم، هم واکنش‌هایی را که امکان دارد ایالات متحده‌ی امریکا داشته باشد، ولی قطعاً امریکا به دنبال احیای برجام است و می‌خواهد با توجه به حالا ابعادی که حالا جمهوری اسلامی ایران در حال مسائل منطقه‌ای در خصوص مسائل و ساختار قدرت پیدا کرده و جایگاهی که دارد به عنوان یک ابرقدرت قطعاً امریکا می‌خواهد برای احیای برجام به سمت جلو حرکت کند.
سؤال: یعنی این‌ها زمینه چینی برای احیاء برجام خواهد بود؟
شادمانی: بله، ولی باید راهبرد‌های منفی را هم در نظر داشته باشیم من کامل می‌گویم نسبت به توافقات و تعاملاتی که جمهوری اسلامی ایران با کشور‌ها و ائتلاف‌های مختلف دارد هم باید موضع منفی و اثرات منفی را مورد توجه قرار دهیم وهم مثبتش، ولی قطعاً این توافقی که صورت گرفته می‌تواند یک مرحله گذر از پساامریکا باشد برای اینکه ما ببینیم که در یک دوره توافقات بین المللی و آشتی‌ها و تنش زدایی‌هایی که رخ می‌داد در پاریس و لندن صورت می‌گرفت، اما امروز می‌بینیم که بین دو بازیگر منطقه‌ی غرب آسیا و در پکن صورت می‌گیرد و این نشان می‌دهد که معادلات قدرت در حال تغییر به ضرر آمریکاست.
مجری: هم اکنون که روی عربستان باز است مانند پرونده یمن، آن هم با بعد از ۳۰۰ و فکر می‌کنم ۵۰ میلیارد دلار هزینه‌ای که در جنگ یمن کرد، فکر می‌کنید اتفاقی که می‌افتد گرم شدن روابط ایران و عربستان یا احیای روابط یا هر اسمی که روی آن بگذاریم، بتواند فصل جدیدی باز بکند یک چرخشی را از سیاست‌های گذشته عربستان شاهد باشیم به خصوص به اینکه دبیرکل سازمان ملل هم از توافق ایران و عربستان استقبال کردند.
قادری: ببینید پرونده‌های متعددی در منطقه وجود دارد که یک سمت آن تا الآن ایران بود و یک سمت دیگر آن عربستان بود، در موضوع لبنان همین دوگانگی را داریم در مورد سوریه هم همین داستان را هم داشتیم در موضوع عراق، در موضوع یمن این‌ها مجموعه‌ی پرونده‌هایی است که قاعدتاً تحت تأثیر توافق قرار خواهد گرفت، اما یک ملاحظه دارد ببینید دیپلماسی یک در واقع مفهوم یا یک گزاره چند لایحه و ماتریسی است ما نمی‌توانیم به صورت کاملاً خطی به این موضوع نگاه بکنیم من یک مثال برای شما بزنم سال در واقع اواخر دهه‌ی هشتاد زمانی که آقای سعود الفیصل وزیر امور خارجه پیشین که فوت هم کرد درعربستان بود در حالی پیام‌های تعاملی به جمهوری اسلامی ایران می‌داد که همزمان عبدالمالک ریگی پس از جنایت تاسوکی مقابل دوربین العربیة ایستاد و جمهوری اسلامی ایران را تهدید کرد به بمب گذاری و حرکت تروریستی در تهران، پس این‌ها در واقع ابعاد و لایه‌های مختلفی است که ما باید مدنظر داشته باشیم الزاماً این توافق معنی آن حل قطعی و صد درصدی پرونده‌های فی مابین نیست، اما می‌تواند اثر داشته باشد و حتماً بستر‌های لازم را می‌تواند فراهم کند البته به اراده کشور‌ها و بازیگران مربوط است و اینکه اجازه ورود بازیگران ثالث و مداخله گر به این فرآیند داده نشود.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!
شماره اول خبرنامه دیده بان
۲۱ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۳:۴۲