شماره دوم خبرنامه دیده بان
۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۳:۳۵
آیا ویروس آنفولانزای مرغی قابل انتقال به انسان است؟
از یاد نبرید به هیچ عنوان پرنده مرده را لمس نکنید، حتی اگر دستکش پوشیده باشید، اما اگر در طبیعت به گروه انبوهی از پرندگان مرده برخورد کردید، شک نکنید که چنین مرگی می‌تواند ناشی از یک سم و یا یک بیماری خطرناک باشد. در هر صورت به اجساد نزدیک نشوید و در اولین فرصت به سازمان‌ها یا ارگان‌های مربوطه خبر دهید تا اقدامات لازم در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت پذیرد.
آنفولانزای مرغی از آنجایی که به راحتی توسط پرندگان مهاجر در سرتاسر
جهان پخش می‌شود، یک زنگ خطر بسیار ترسناک است که در دهه‌های اخیر ذهن
بسیاری از مردم و مسئولین را به خود درگیر کرده است. این بیماری عفونی
پرندگان به راحتی با روش‌های مختلف به انسان نیز منتقل می‌شود. این امر به
تنهایی سبب شده است که دولت‌های سراسر جهان برای مبارزه با آن دست به
همکاری و اجرای برخی از فوریت‌ها مهم بزنند. در ادامه این مطلب ما شما را
با شیوه انتشار و نحوه برخورد درست با آنفولانزای مرغی آشنا می‌کنیم. البته
در این مطلب به برخی از سوالات بنیادی درباره ویروس آنفولانزا نیز پاسخ
داده شده است.
آنفولانزای مرغی چیست؟
آنفولانزای مرغی یک نوع بیماری عفونی شناخته شده پرندگان است که به راحتی و به سرعت در بین پرندگان منتشر می‌شود و سالانه تلفات بسیار زیادی را بر محیط زیست متحمل می‌کند. البته این ویروس خطرناک پرندگان اهلی و حتی انسان‌ها را نیز بیمار می‌کند. از این رو مراقبت از خود در برابر این ویروس امری بسیار ضروری است. ویروس آنفولانزا به صورت جدی در اوایل سال ۱۹۰۰ میلادی توسط دانشمندان دامپزشک مورد توجه قرار گرفت. البته همه گیر شدن این بیماری در سال ۲۰۰۳ از کشور‌های جنوب شرقی آسیا آغاز شد. در آن سال شیوع آنفولانزای مرغی بین پرندگان گوناگون گزارش شد. از دیگر مشکلات این ویروس راحت منتشر شدن آن است. از این رو اگر مرغ‌های خانگی یک خانوار، به بیماری آنفولانزا مبتلا شوند، در چنین شرایطی اگر تدابیر بهداشتی خاص در نظر گرفته نشود و موارد ایمنی به خوبی مورد کنترل قرار نگیرد، این بیماری به سرعت در بین تمام مرغ‌های روستا، شهر و حتی کشور پخش می‌شود. جالب است که بدانید عفونت حاصل از عملکرد آنفولانزای مرغی در بین پرندگان وحشی و حتی خوک‌ها نیز مشاهده شده است. آنفولانزای مرغی از آن جهت بسیار خطرناک و منحصر به فرد است که به راحتی می‌تواند از یک پرنده بیمار زنده و یا مرده به انسان منتقل شود. طبق برآورد‌ها تقریبا ۱۵ گونه ویروس آنفولانزا وجود دارد، اما ویروس آنفلوانزای H۵N۱ می‌تواند به انسان منتقل شده و باعث مرگ و میر فراوان نیز شود.
انسان‌ها اگر به طور مستقیم با پرندگان آلوده به آنفولانزای مرغی تماس داشته باشند، به راحتی به این ویروس مرگبار آلوده می‌شوند. البته کسانی که با پرندگان آلوده بیشتر در تماس هستند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. محقین در این باره می‌گویند این ویروس از انسان به انسان دیگر منتقل نمی‌شود. اما مطالعات ویتنامی‌ها نشان می‌دهد؛ امکان انتقال این ویروس از انسان به انسان دیگر امکان پذیر است. البته اگر این ویروس به نوع دیگر، جهش یابد به راحتی می‌تواند از انسان به انسان دیگر منتقل شود.
علائم وجود آنفولانزا در انسان و پرندگان
در انسان علائم آنفولانزا شامل گلودرد و سرفه است. این علائم معمولا بین ۳ الی ۵ روز به طول می‌انجامد. البته ابتلا به ویروس آنفولانزای مرغی H۵N۱ بسیار مرگبار است. این ویروس قادر است حدود ۵۰ درصد از قربانیان خود را از پای در بیاورد. از این رو باید آن را جدی گرفت. اما پرندگانی که به ویروس آنفولانزا مبتلا می‌شوند، بدون هیچ علامت خاصی می‌میرند. ولی تورم ناگهانی در اطراف چشم‌ها و کناره گوش‌های پرندگان قابل مشاهده است.
شدت بیماری آنفولانزا بسیار متفاوت است؛ به طور مثال در سال ۱۹۹۷ شیوع بیماری آنفولانزای مرغی H۵N۱ در هنگ کنگ، ۱۸ نفر را مبتلا کرد که در این بین ۶ نفر جان خود را از دست دادند. در حال حاضر شیوع بیماری آنفولانزای مرغی بسیار شدید است، به گفته سازمان بهداشت جهانی از ۳۴۸ مورد آلوده به ویروس آنفولانزای مرغی در اندونزی ۲۱۶ نفر جان خود را از دست داده‌اند. خبر تاسف بار درباره ویروس آنفولانزای مرغی H۵N۱ این است که این بیماری در بین ۵۰ کشور جهان منتشر شده است و تقریبا طی این چند سال چیزی حدود ۲۰۰ میلیون پرنده را به کام مرغ کشانده است.
خوردن مرغ و رابطه آن با ابتلا به بیماری آنفولانزا
به طور دقیق مدرکی وجود ندارد که ثابت کند، گوشت پخته شده مرغ آلوده به ویروس آنفولانزا می‌تواند انسان را آلوده کند. اما از آنجایی که جهش ویروس آنفولانزا دور از انتظار نیست، کسانی که در کنار پرندگان زندگی می‌کنند و یا از گوشت آن‌ها استفاده می‌کنند، این مورد را نباید نادیده بگیرند. در هر صورت احتیاط برای مصرف نکردن پرندگانی که احتمال آلوده شدن آن‌ها به بیماری آنفولانزای مرغی بالاست یک نوع پیشگری موثر و هوشمندانه است. اگر شما در محیطی زندگی می‌کنید که احتمال رفت و آمد پرندگان وحشی زیاد است. سعی کنید قبل از شکار و مصرف گوشت این گونه پرندگان حتما از آخرین اخبار روز درباره انتشار ویروس آنفولانزای پرندگان با خبر باشید.
اگر در طبیعت و یا در حیاط خانه با پرنده مرده روبه‌رو شدید، اولا به هیچ عنوان به آن نزدیک نشوید. در چنین شرایطی اگر شکل ظاهری پرنده سالم بود؛ حتما شک کنید و مراتب را به محیط زیست، بهداشت و حتی جهاد کشاوزی خبر دهید تا این گونه سازمان‌ها با آزمایش‌هایی که بر روی جسد پرنده مرده انجام می‌دهند، از وجود دلیل مرگ پرنده جویا شده و اقدامات لازم را انجام دهند. از یاد نبرید به هیچ عنوان پرنده مرده را لمس نکنید، حتی اگر دستکش پوشیده باشید، اما اگر در طبیعت به گروه انبوهی از پرندگان مرده برخورد کردید، شک نکنید که چنین مرگی می‌تواند ناشی از یک سم و یا یک بیماری خطرناک باشد. در هر صورت به اجساد نزدیک نشوید و در اولین فرصت به سازمان‌ها یا ارگان‌های مربوطه خبر دهید تا اقدامات لازم در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت پذیرد.
آگاه سازی مردم راهی برای کنترل شیوع ویروس آنفولانزا
بی‌شک آگاه سازی مردم نسبت به خطرات ویروس آنفولانزای پرندگان یک روش بسیار موثر برای در امان ماندن از شیوع بی رویه این بیماری خطرناک است. همان طور که می‌دانید نیروی انسانی برای مهار چنین مشکلاتی بسیار موثر خواهد بود؛ چرا که مردم با دیدن صحنه‌های مشکوک می‌توانند به سازمان‌های مربوط اطلاع رسانی کنند. این اطلاع رسانی اگر به موقع صورت گیرد، می‌تواند بسیار موثر واقع شود. در واقع این روش یک راهکار پر کاربرد برای ریشه کن کردن موارد آلوده در طبیعت است. البته مردم به هیچ عنوان نباید خودشان بدون داشتن تجهیزات ایمنی وارد عمل شوند.
در واقع مردم وقتی با جسد پرندگان وحشی روبرو می‌شوند، بهترین کار ممکن این است که در فاصه دو کیلومتری از جسد و یا اجساد پرندگان را قرنطینه کنند و از عبور مرور افراد و حتی حیوانات اهلی و وحشی جلوگیری کنند تا اشخاصی که برای این کار دوره دیده‌اند، سر صحنه حاضر شوند و اقدامات پیشگیری را به درستی انجام دهند. از یاد نبرید اگر مرغ خانگی شما با اجساد پرنده‌ای مرده و آلوده در تماس باشد، به ویروس آنفولانزا مبتلا می‌شود که در اسرع وقت باید معدوم شود.
واکسیناسیون
واکسیناسیون سالانه آنفولانزا معمولا از شما در برابر ویروس آنفولانزای پرندگان حفاظت نمی‌کند. اما این واکسیناسیون می‌تواند احتمال انتقال ویروس آنفولانزا از پرندگان به انسان را کاهش دهد. از یاد نبرید تا بیماری آنفولانزای مرغی به صورت همه گیر انتشار نیابد، واکسنی برای مقابله با آن درست نمی‌شود. با این حال دانشمندان تدابیری را برای مقابله با ویروس آنفولانزای مرغی H۵N۱ ارائه کرده‌اند که می‌تواند بسیار موثر باشد. در هر صورت اولویت تزریق واکسن ابتدا برای اشخاصی است که به طور مستقیم در جمع آوری و معدوم سازی پرندگان آلوده و محقیق در این زمینه است. پس از این گروه کودکان و سالمندان در اولویت‌های بعدی قرار دارند. البته افرادی که از بیماری‌هایی چون؛ دیابت، بیماری‌های قلبی، آسم رنج می‌برند و حتی زنان باردار در اولویت‌های بعدی دریافت واکسن قرار دارند.
سازمان بهداشت جهانی هشدار داده است که آنفولانزای مرغی می‌تواند جدی‌تر از بیماری سارس باشد. آن‌ها معتقدند اگر ویروس آنفولانزای مرغی جهش یابد و بتواند از یک انسان به انسان دیگر منتقل شود، بی‌شک فاجعه انسانی رخ خواهد داد. سازمان بهداشت جهانی پیش بینی کرده که اگر چنین چیزی اتفاق بیافتد، می‌تواند باعث مرگ ۵۰۰۰۰ نفر فقط در انگلستان شود.
آنفولانزای مرغی چیست؟
آنفولانزای مرغی یک نوع بیماری عفونی شناخته شده پرندگان است که به راحتی و به سرعت در بین پرندگان منتشر می‌شود و سالانه تلفات بسیار زیادی را بر محیط زیست متحمل می‌کند. البته این ویروس خطرناک پرندگان اهلی و حتی انسان‌ها را نیز بیمار می‌کند. از این رو مراقبت از خود در برابر این ویروس امری بسیار ضروری است. ویروس آنفولانزا به صورت جدی در اوایل سال ۱۹۰۰ میلادی توسط دانشمندان دامپزشک مورد توجه قرار گرفت. البته همه گیر شدن این بیماری در سال ۲۰۰۳ از کشور‌های جنوب شرقی آسیا آغاز شد. در آن سال شیوع آنفولانزای مرغی بین پرندگان گوناگون گزارش شد. از دیگر مشکلات این ویروس راحت منتشر شدن آن است. از این رو اگر مرغ‌های خانگی یک خانوار، به بیماری آنفولانزا مبتلا شوند، در چنین شرایطی اگر تدابیر بهداشتی خاص در نظر گرفته نشود و موارد ایمنی به خوبی مورد کنترل قرار نگیرد، این بیماری به سرعت در بین تمام مرغ‌های روستا، شهر و حتی کشور پخش می‌شود. جالب است که بدانید عفونت حاصل از عملکرد آنفولانزای مرغی در بین پرندگان وحشی و حتی خوک‌ها نیز مشاهده شده است. آنفولانزای مرغی از آن جهت بسیار خطرناک و منحصر به فرد است که به راحتی می‌تواند از یک پرنده بیمار زنده و یا مرده به انسان منتقل شود. طبق برآورد‌ها تقریبا ۱۵ گونه ویروس آنفولانزا وجود دارد، اما ویروس آنفلوانزای H۵N۱ می‌تواند به انسان منتقل شده و باعث مرگ و میر فراوان نیز شود.
ویروس آنفولانزا چگونه به انسان منتقل می‌شود؟
انسان‌ها اگر به طور مستقیم با پرندگان آلوده به آنفولانزای مرغی تماس داشته باشند، به راحتی به این ویروس مرگبار آلوده می‌شوند. البته کسانی که با پرندگان آلوده بیشتر در تماس هستند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. محقین در این باره می‌گویند این ویروس از انسان به انسان دیگر منتقل نمی‌شود. اما مطالعات ویتنامی‌ها نشان می‌دهد؛ امکان انتقال این ویروس از انسان به انسان دیگر امکان پذیر است. البته اگر این ویروس به نوع دیگر، جهش یابد به راحتی می‌تواند از انسان به انسان دیگر منتقل شود.
علائم وجود آنفولانزا در انسان و پرندگان
در انسان علائم آنفولانزا شامل گلودرد و سرفه است. این علائم معمولا بین ۳ الی ۵ روز به طول می‌انجامد. البته ابتلا به ویروس آنفولانزای مرغی H۵N۱ بسیار مرگبار است. این ویروس قادر است حدود ۵۰ درصد از قربانیان خود را از پای در بیاورد. از این رو باید آن را جدی گرفت. اما پرندگانی که به ویروس آنفولانزا مبتلا می‌شوند، بدون هیچ علامت خاصی می‌میرند. ولی تورم ناگهانی در اطراف چشم‌ها و کناره گوش‌های پرندگان قابل مشاهده است.
شدت بیماری آنفولانزا چقدر است
شدت بیماری آنفولانزا بسیار متفاوت است؛ به طور مثال در سال ۱۹۹۷ شیوع بیماری آنفولانزای مرغی H۵N۱ در هنگ کنگ، ۱۸ نفر را مبتلا کرد که در این بین ۶ نفر جان خود را از دست دادند. در حال حاضر شیوع بیماری آنفولانزای مرغی بسیار شدید است، به گفته سازمان بهداشت جهانی از ۳۴۸ مورد آلوده به ویروس آنفولانزای مرغی در اندونزی ۲۱۶ نفر جان خود را از دست داده‌اند. خبر تاسف بار درباره ویروس آنفولانزای مرغی H۵N۱ این است که این بیماری در بین ۵۰ کشور جهان منتشر شده است و تقریبا طی این چند سال چیزی حدود ۲۰۰ میلیون پرنده را به کام مرغ کشانده است.
به طور دقیق مدرکی وجود ندارد که ثابت کند، گوشت پخته شده مرغ آلوده به ویروس آنفولانزا می‌تواند انسان را آلوده کند. اما از آنجایی که جهش ویروس آنفولانزا دور از انتظار نیست، کسانی که در کنار پرندگان زندگی می‌کنند و یا از گوشت آن‌ها استفاده می‌کنند، این مورد را نباید نادیده بگیرند. در هر صورت احتیاط برای مصرف نکردن پرندگانی که احتمال آلوده شدن آن‌ها به بیماری آنفولانزای مرغی بالاست یک نوع پیشگری موثر و هوشمندانه است. اگر شما در محیطی زندگی می‌کنید که احتمال رفت و آمد پرندگان وحشی زیاد است. سعی کنید قبل از شکار و مصرف گوشت این گونه پرندگان حتما از آخرین اخبار روز درباره انتشار ویروس آنفولانزای پرندگان با خبر باشید.
شیوه درست برخورد با یک پرنده وحشی و حتی اهلی مرده
اگر در طبیعت و یا در حیاط خانه با پرنده مرده روبه‌رو شدید، اولا به هیچ عنوان به آن نزدیک نشوید. در چنین شرایطی اگر شکل ظاهری پرنده سالم بود؛ حتما شک کنید و مراتب را به محیط زیست، بهداشت و حتی جهاد کشاوزی خبر دهید تا این گونه سازمان‌ها با آزمایش‌هایی که بر روی جسد پرنده مرده انجام می‌دهند، از وجود دلیل مرگ پرنده جویا شده و اقدامات لازم را انجام دهند. از یاد نبرید به هیچ عنوان پرنده مرده را لمس نکنید، حتی اگر دستکش پوشیده باشید، اما اگر در طبیعت به گروه انبوهی از پرندگان مرده برخورد کردید، شک نکنید که چنین مرگی می‌تواند ناشی از یک سم و یا یک بیماری خطرناک باشد. در هر صورت به اجساد نزدیک نشوید و در اولین فرصت به سازمان‌ها یا ارگان‌های مربوطه خبر دهید تا اقدامات لازم در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت پذیرد.
آگاه سازی مردم راهی برای کنترل شیوع ویروس آنفولانزا
بی‌شک آگاه سازی مردم نسبت به خطرات ویروس آنفولانزای پرندگان یک روش بسیار موثر برای در امان ماندن از شیوع بی رویه این بیماری خطرناک است. همان طور که می‌دانید نیروی انسانی برای مهار چنین مشکلاتی بسیار موثر خواهد بود؛ چرا که مردم با دیدن صحنه‌های مشکوک می‌توانند به سازمان‌های مربوط اطلاع رسانی کنند. این اطلاع رسانی اگر به موقع صورت گیرد، می‌تواند بسیار موثر واقع شود. در واقع این روش یک راهکار پر کاربرد برای ریشه کن کردن موارد آلوده در طبیعت است. البته مردم به هیچ عنوان نباید خودشان بدون داشتن تجهیزات ایمنی وارد عمل شوند.
اقدامات محلی برای مبارزه با ویروس آنفولانزا
در واقع مردم وقتی با جسد پرندگان وحشی روبرو می‌شوند، بهترین کار ممکن این است که در فاصه دو کیلومتری از جسد و یا اجساد پرندگان را قرنطینه کنند و از عبور مرور افراد و حتی حیوانات اهلی و وحشی جلوگیری کنند تا اشخاصی که برای این کار دوره دیده‌اند، سر صحنه حاضر شوند و اقدامات پیشگیری را به درستی انجام دهند. از یاد نبرید اگر مرغ خانگی شما با اجساد پرنده‌ای مرده و آلوده در تماس باشد، به ویروس آنفولانزا مبتلا می‌شود که در اسرع وقت باید معدوم شود.
واکسیناسیون
واکسیناسیون سالانه آنفولانزا معمولا از شما در برابر ویروس آنفولانزای پرندگان حفاظت نمی‌کند. اما این واکسیناسیون می‌تواند احتمال انتقال ویروس آنفولانزا از پرندگان به انسان را کاهش دهد. از یاد نبرید تا بیماری آنفولانزای مرغی به صورت همه گیر انتشار نیابد، واکسنی برای مقابله با آن درست نمی‌شود. با این حال دانشمندان تدابیری را برای مقابله با ویروس آنفولانزای مرغی H۵N۱ ارائه کرده‌اند که می‌تواند بسیار موثر باشد. در هر صورت اولویت تزریق واکسن ابتدا برای اشخاصی است که به طور مستقیم در جمع آوری و معدوم سازی پرندگان آلوده و محقیق در این زمینه است. پس از این گروه کودکان و سالمندان در اولویت‌های بعدی قرار دارند. البته افرادی که از بیماری‌هایی چون؛ دیابت، بیماری‌های قلبی، آسم رنج می‌برند و حتی زنان باردار در اولویت‌های بعدی دریافت واکسن قرار دارند.
بیماری حاصل از ویروس آنفولانزای مرغی به چه میزان خطرناک است
سازمان بهداشت جهانی هشدار داده است که آنفولانزای مرغی می‌تواند جدی‌تر از بیماری سارس باشد. آن‌ها معتقدند اگر ویروس آنفولانزای مرغی جهش یابد و بتواند از یک انسان به انسان دیگر منتقل شود، بی‌شک فاجعه انسانی رخ خواهد داد. سازمان بهداشت جهانی پیش بینی کرده که اگر چنین چیزی اتفاق بیافتد، می‌تواند باعث مرگ ۵۰۰۰۰ نفر فقط در انگلستان شود.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!
شماره اول خبرنامه دیده بان
۲۱ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۳:۴۲