نقش ادبیات موبایلی بر تحولات زبانی چقدر است؟

الهام لایقی - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم ارتباطات - به بررسی رابطه میان استفاده از شبکه‌های اجتماعی موبایلی و تغییرات زبان کاربران شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های موبایلی پرداخته است.

نتایج اولیه این تحقیق نشان می‌دهد، از نظر بیشتر کاربران، اولویت نخست در استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی، اپلیکیشن تلگرام است.

نتایج بعدی به دست آمده در این پژوهش نشان داد، هرچه میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی موبایلی بیشتر شود، رایج شدن کلمات از زبان‌های دیگر، غلط نویسی کلمات، فینگلیش‌نویسی و ساخت کلمات جدید در زبان کاربران افزایش می‌یابد.

در جامعه شبکه‌ای امروز، تلفن‌های هوشمند فراگیری بسیاری یافته است و استفاده از برنامه‌های قابل نصب بر این تلفن‌ها، سریع‌تر شدن سرعت تایپ و تبادل اطلاعات را موجب می‌شود که خود کم دقتی، تغییرات در زبان و غلط‌نویسی و ... را به دنبال دارد.

کاربران شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی مورد مطالعه در این تحقیق، ایجاد حس طنز آمیز و متفاوت در نوشتار و یا بیشتر شدن حس همبستگی میان افراد عضو یک گروه دوستی و... را از جمله دلایل غلط نویسی، فینگلیش‌نویسی، ساخت کلمات جدید و به کار بردن کلمات زبان‌های دیگر اعلام کردند.

بر اساس یافته‌های پژوهش این دانش‌آموخته دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز که در پایان نامه‌اش به راهنمایی دکتر علی گرانمایه پور و مشاوره دکتر اکبر نصراللهی تدوین کرده، آمده است:

برای حفظ و صیانت از زبان فارسی که رکن دوم هویت فرهنگی ماست، پیشنهاد می‌شود، سازمان‌های مسئول در حوزه واردات مانند وزارت صنعت و معدن و ... به واردات دستگاه‌های هوشمندی ملزم شوند که زبان فارسی به عنوان پیش فرض از کارخانه بر روی آنها نصب شده باشند. همچنین استفاده از تبلیغات محیطی شهرداری‌ها و سایر رسانه‌ها از جمله صدا وسیما در ترویج فرهنگ درست‌نویسی و تولید واژگان سهل و قابل استفاده توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی از دیگر راهکارهایی است که می‌توان درست‌نویسی را میان اقشار مختلف اجتماع ترویج کرد. مورد دیگری که در این پژوهش پیشنهاد شده، ایجاد دغدغه درست نویسی در ذهن والدین برای انتقال به فرزندان و نسل آینده است.

پژوهشگر این تحقیق را به روش پیمایش با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی و جامعه آماری 384 نفر در شهر تهران در زمستان 1394 به انجام رسانده است.