پشت‌پرده کمپین ضد ایرانی برخی کشورهای عربی در توئیتر

اقدامات و موضع‌گیری‌های چند روز اخیر مقامات بحرین علیه ایران، بار دیگر فضای روابط دو کشور را متشنج کرده است. البته می‌توان گفت این بار، با اخراج کاردار سفارت ایران از این کشور و فراخوانی سفیر بحرین در تهران، این تشنج و تیرگی روابط وارد سطح جدید و کم‌سابقه‌ای شده است. 

همزمان با این تحولات، کمپینی در سطح شبکه‌های اجتماعی برخی کشورهای عرب منطقه به راه افتاده که با انتشار مطالبی ضدایرانی، خواستار اخراج سفرای ایران از این کشورها است. کمپینی که قرار دادن آن در کنار فضای تنش‌های اخیر در روابط تهران و ریاض بر سر فاجعه منا، حکایت از به راه افتادن جریانی کاملاً هدایت شده علیه ایران در سطح افکار عمومی و عرصه اجتماعی کشورهای منطقه دارد. همه این تحولات در شرایطی صورت می‌گیرد که از قضا، کشورهای غربی به تازگی موضع کم و بیش متحدی مبنی بر ضرورت پذیرش نقش‌آفرینی ایران در سطح منطقه خاورمیانه را اتخاذ کرده و بر این امر تأکید می‌ورزند.

پایگاه اینترنتی روزنامه «العرب» امروز در مطلبی نوشت کاربران شبکه‌های اجتماعی در کشورهای حاشیه خلیج فارس، کمپین بزرگی را برای بیرون کردن سفیران ایران از این کشورها در شبکه اجتماعی توئیتر به راه انداخته‌اند. این کمپین، شعار «صدای شما ممکن است تصمیم‌گیرنده باشد» را برای خود انتخاب کرده است. در همین راستا، شماری از کاربران این شبکه، هشتگی را با عنوان «از سفرای ایران می‌خواهیم کشورهای حاشیه خلیج فارس را ترک کنند، زیرا ایران منبع تروریسم است»، ایجاد کرده‌اند. العرب اشاره می‌کند این اقدام کاربران شبکه‌های اجتماعی در کشورهای حاشیه خلیج فارس پس از آن صورت می‌گیرد که بحرین، اقدام به اخراج کاردار سفارت ایران در این کشور کرد. در همین راستا، شماری از کاربران تبعه کشورهای عربی در شبکه‌های اجتماعی هشتگی با عنوان «بحرین کاردار ایران را بیرون کرد» نیز ایجاد کرده و از این طریق، با بحرین که به گفته آن‌ها با «جنگی غیرعلنی از سوی ایران» مواجه است، ابراز همبستگی کرده‌اند.  

این روزنامه عربی در ادامه گزارش خود اشاره می‌کند که یک تحلیلگر سعودی، این اقدام بحرین را درست و مناسب توصیف کرده است. یک کاربر شبکه توئیتر نیز بیرون کردن سفرای ایران را از کشورهای حاشیه خلیج فارس، نخستین گام در جهت «متوقف کردن تروریسم» در این منطقه می‌داند. شماری از شخصیت‌های کشورهای حاشیه خلیج فارس، شامل اهالی رسانه، مسئولان، نمایندگان سابق و چهره‌های معروف این کشورها در توئیتر، که فضای اصلی بحث‌های عمومی در کشورهای حاشیه خلیج فارس محسوب می‌شود، از این هشتگ حمایت کرده‌اند. آنان درباره عواقب جدی غفلت کردن در مقابله با «توطئه‌های ایران» علیه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس هشدار داده و خواستار متحد شدن این کشورها و تحرک دسته جمعی آنان هستند. 

همان‌گونه که اشاره شد، این کمپین پس از آن آغاز شده است که دولت بحرین به محمدرضا بابائی، کاردار ایران در منامه اعلام کرد که 72 ساعت فرصت دارد خاک این کشور را ترک کند و همزمان، از راشد سعد الدوسری، سفیر خود تهران خواست به منامه بازگردد. خبرگزاری رسمی بحرین در بیان علت این تصمیم دولت بحرین مدعی شد که به علت اقدامات تخریبی ایران و تلاش در جهت بر هم زدن آرامش بحرین، دولت این کشور چنین تصمیمی گرفته است. همزمان با این ادعا و در همان روز پنجشنبه، مقامات بحرینی مدعی شدند یک انبار مهمات و سلاح به وزن 1.5 تن را در زیر زمینی در روستای النویدرات از توابع منامه کشف کرده‌اند. وزرات کشور بحرین به سرعت این انبار سلاح را به ایران و عراق نسبت داد. پیش از بحرین نیز در روز چهارشنبه، عربستان سعودی مدعی شده بود یک لنج ماهی‌گیری ایرانی را در دریای عرب توقیف کرده که حامل سلاح برای یمن بوده است. 

اما اقدامات دولت بحرین علیه ایران، به این سطح نیز محدود نماند و دولت این کشور در ادامه ادعاهای خود علیه ایران، در حاشیه نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل، علیه آنچه که دخالت ایران در امور داخلی خود دانست، شکایت کرد. خالد بن احمد بن محمد آل خلیفه، شکایت از ایران را در جریان دیدار با بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد در اختیار وی قرار داد. وزیر خارجه بحرین مدعی شد دلیل این شکایت، ادامه دخالت‌های ایران در امور داخلی بحرین است. در واکنش به این اقدامات، معاون وزیر امور خارجه کشورمان شب گذشته با تأکید بر اینکه ایران هیچ دخالتی در امور بحرین نداشته و ندارد، اقدام این کشور در اخراج کاردار ایران را نشان‌دهنده اوج مشکلات سیاسی در داخل بحرین دانست. حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه کشورمان در این زمینه گفت: «دولت بحرین برای فرار از مشکلات، به جای چاره‌اندیشی، فرافکنی می‌کند. آن‌ها بارها به نادرست و بی‌اساس، چنین اتهاماتی را مطرح کرده‌اند و ما هم هر بار از آنها خواستیم تا اگر مستندی برای این ادعای بی‌اساس خود دارند، مستندات خود را ارائه کنند و صرف اتهام‌زنی کمک‌کننده نخواهد بود». ساعتی پیش از این سخنان، وزارت خارجه ایران در اقدامی متقابل، با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد نفر دوم سفارت بحرین در تهران را به عنوان عنصر نامطلوب شناخته و به او 72 ساعت برای ترک ایران فرصت داده است.

به هر حال، کنار هم گذاشتن مجموعه این تحولات و به ویژه توجه به این نکته که این موج جدید خصومت و اتهام‌زنی به ایران در کشورهای منطقه و به ویژه بحرین، درست پس از فاجعه منا و انتقادات ایران از ناکارآمدی مقامات سعودی در این جریان شکل گرفته، خود به خوبی بیانگر حقیقت ماجرا و نشان‌دهنده واقعیت آن چیزی است که در تعاملات برخی کشورهای عرب منطقه می‌گذرد. در چنین شرایطی و در حالی که کشورهای غربی، از جمله آمریکا طی روزها و هفته‌های اخیر مکرراً بر ضرورت نقش‌آفرینی ایران برای حل بحران‌های منطقه‌ای، از جمله بحران سوریه تأکید می‌کنند، انجام این‌گونه اقدامات نمی‌تواند بیانگر چیزی به جز نگرانی این کشورها از توسعه نفوذ ایران در سطح منطقه و محدود شدن فضای بازیگری این دولت‌ها باشد.